CXXI.
Reg. n. 1946, fol. 7. 12 ene. 1388.
Nos Johannes
Dei gratia etc. percepimus veridica relacione quorundam quod in villa
Castilionis de Burriana pravus usus et detestabilis consuetudo
ludendi ad taxillos vulgariter dictum joch de Grescha in tantum invaluit inter habitantes seu degentes in
illa quod plures ex eis occasione ipsius ludi ad ingentem
paupertatem miserabiliter devenerunt rixe contentionesque et
scandala sepius suscitantur et quod detestabilius est in ludis
ipsis enormia juramenta verba blasfemie et alia nefanda
de Deo et ejus gloriosa matre et aliis sanctis vilissime proferuntur.
Verum cum talia que nedum cedunt in dampnum et periculum animarum
dictorum subditorum nostrorum et utique suorum bonorum amissionem
quin etiam quod orribilius est invilipendium et irreverenciam
magestatis divine pati nullatenus debeamus: tenore presentis
providemus statuimus et ordinamus quod de cetero nullus cujusvis
status aut condicionis existat palam quomodolibet vel occulte audeat
seu presumat in villa predicta aut ejus territorio ludere ad
ludum predictum de Grescha: quod si fecerit incidat
penam pro qualibet vice qua fuerit contrafactum sexaginta
solidorum regalium Valencie fischo nostro regio
adquirendorum.
Ubi vero talis transgressor vel
transgressores non habuerint unde luant fustigentur per
villam predictam publice per loca solita ut aliis veniat in exemplum.
Mandamus itaque locumtenenti gubernatoris regni Valencie
citra rivum Uxonis (riu Uxó) justicie dicte
ville ceterisque officialibus nostris vel eorum locatenentibus
presentibus et futuris et aliis ad quos spectet pro prima et secunda
jussionibus sub incursu nostre ire et indignationis quod hanc nostram
provisionem statutum et ordinationem teneant inviolabiliter et
observent et dictos culpabiles penis predictis feriant et
castiguent. In cujus rei testimonium hanc fieri jussimus
nostro sigillo munitam. Data in Villafrancha Penitensis
(Vilafranca del Penedès) XV die januarii anno a nativitate
Domini MCCCLXXX octavo. - Franciscus Ça Costa. - Berengarius
de Busquetis mandato regis facto per locumtenentem
thesaurarii.
CXX.
Reg.
n. 1893, fol. 81. 3 oct. 1387.
Pateat universis presentem
seriem inspecturis quod nos Johannes Dei gratia etc. vidimus
quoddam privilegium per serenissimum dominum regem Petrum
genitorem nostrum recordationis eximie suo pendenti sigillo
sigillatum monasterio et conventui Scale Dei
nuncupato ordinis cartuxensis concesso hujusmodi
seriey.
- Pateat universis quod nos Petrus Dei gratia rex
Aragonum Valentie Sardinie et Corsice comesque Barchinone viso
quodam privilegio serenissimi domini Alfonsi clare
memorie regis Aragonum genitoris nostri ejus bulla
plumbea comunito cujus series
noscitur esse talis.
- Nos Alfonsus
Dei gratia rex Aragonum Valentie Sardinie et Corsice ac
comes Barchinone attendentes quod quamquam ex regalis
benivolencie debito universos sub nostra dicione regia residentes
teneamur sub libra pacis et justicie confovere monasteria
tamen et bona religiosorum qui in Dei servicio flagrancius
perseverant ac vaccant operibus crucifixi potissime illa que per
predecessores nostros ad Christi servicium dedicata fuere summa nos
opportet devocione diligere ac eis robur conferre debere ac perpetuam
addere firmitatem: considerantes siquidem magnificum principem
dominum Jacobum recordationis eximia regem Aragonum
patrem nostrum vobis religiosis viris priori et
conventui Scale Dei ordinis cartuxensis
concessisse privilegium subscriptum bulla sua plumbea
in pendenti munitum continencie subsequentis.
- Nos
Jacobus Dei gratia rex Aragonum Valentie et
Murcie ac comes Barchinone viso quodam privilegio
felicis recordationis domini Jacobi regis Aragonum avi
nostri tenoris qui sequitur.
- Quoniam Deus sanctorum
heremicolorum conventus ordinis cartuxensis magni regni
Aragonum Ildefonsi felicis memorie avi nostri precibus
terram Cathalonie voluit illustrare cujus conventus
monasterium magnificus pater noster Scalam Dei
voluit appellari: omnipotenti Deo de tanto et tali munere
gracias referentes ut per hanc scalam ad celestia scandere
valeamus: ad cunctorum notitiam volumus pervenire quod nos Jacobus
Dei gratia rex Aragonum comes Barchinone et dominus Montispessulani
attendentes quod hiis que ab antecessoribus nostris piissime facta
existere dinoscantur et robur conferre debemus et perpetuam addere
firmitatem: considerantes etiam quod hii qui in divino servicio
flagrancius perseverant et vaccant diucius operibus Jhesu Christi
quanto majores pro Deo labores sustinent et tormenta tanto a Deo
coronis fulgencioribus coronantur et sibi et amicis suis seu
benefactoribus nanciscuntur gaudium sempiternum quia ad tantum
gaudium promerendum cognoscimus nos indignos: de eorum tamen honestis
precibus fiduciam reportantes ut et actus temporaliter et mentes
nostre specialiter dirigantur: privilegia donacionis et concessionis
libertatis et immunitatis confirmacionis et donativi guidatici et
commissi que a clare memorie serenissimo Ildefonso et ab
illustrissimo patre nostro regibus Aragonum predicto
monasterio venerabilibus prioribus et fratribus
Scale Dei concessa existere dinoscuntur sicut ex ipsorum
privilegiorum tenore colligitur evidenter cum hac scriptura
valitura perpetuo confirmamus et presenti scripti patrocinio
comunimus. Et presertim villam Morarie cum universis
habitatoribus suis viris et feminis presentibus et futuris: omnes
etiam mansos in terminis Scale Dei sive Morarie
jam constructos vel imposterum construendos et precipue mansum
Ermengaudi et mansum etiam Gavaldani cum omnibus pertinentiis
suis licet quedam ex ipsis extra terminos Scale Dei aliquantulum
extendantur: etiam jura infra terminos Scale Dei ad nos spectantia
videlicet fidelitates homagia census proventus redditus firmancias
justicias questias tayllias demandas ademprivios exercitus cavalcatas
toltas forcias monetatica bovagia leudas pedagia vicinatica omnes
etiam terras possessiones cultas vel incultas seu adhuc heremo
derelictas silvas nemora montes et colles plana et ardua aquas
currentes et non currentes piscaciones venaciones hedificia
molendina et precipue molendinum Johannis Tornerii et
quecumque alia scripta vel non scripta ad nostram jurisdiccionem
spectantia infra Scale Dei terminos concluduntur venerabili amico
nostro magistro Rondulfo priori Scale Dei
et universis successoribus suis et fratribus ejusdem monasterii
absque omni retentione et diminucione prout melius potest intelligi
vel exponi ad utilitatem et comodum Scale Dei pro remissione
nostrorum peccaminum et predecessorum nostrorum libenti animo et
voluntate spontanea donamus concedimus et presenti privilegio
jure perpetuo confirmamus. Homines autem et feminas cum
eorum servis et rebus omnibus qui habitaverint infra terminos Scale
Dei vel ibidem fuerint servientes non minus quam heremitas ab omni
jugo regie servitutis inmunes et liberos volumus conservare videlicet
ab omni questia taila paria hoste et cavalcata demanda forcia sive
tolta necnon ab omni monetatico portatico pedagio bovagio leuda
vicmatico pensu sucursu ademprivo jure exaccione regali et vicinali
et ab omnibus et singulis consuetudinibus novis et
veteribus statutis et statuendis: ita tamen quod censum quem
pro hiis omnibus promisserin Scale Dei et fidelitatem homagii quam
inde fecerint teneantur fideliter adimplere. Recipimus preterea
monasterium priorem et fratres et homines quoslibet Scale Dei cum
omnibus eorum rebus et substanciis sub nostro speciali guidatico et
comisso. Si quis autem contra hanc cartam nostram in aliquo venire
presumpserit iram et indignacionem nostram incurret et dampno et
gravamine illatis prius in duplum plenarie restitutis mille
aureorum pena sine aliquo remedio punietur. Data Ilerde
nonas octobris per manum Blasqui notarii nostri et mandato
ejus scripta a Johanne Egidii sub era millesima CCL sexta anno
incarnationis Domini millesimo ducentesimo XVIII (1218). -
Sig+num Jacobi Dei gratia regis Aragonum comitis Barchinone et
domini Montispesulani. - Hujus rei testes sunt Guillelmus de
Cervaria (Cervera) G. de Montecateno A. vicecomes
Castriboni Raimundus Gaucerandi Ugo de Mataplana B. de
Centeliis R. de Castroveteri (Castellvell) et B.
de Castroepiscopali (Castellbisbal)
.... Blaschi domini regis notarii . . . . Sig+num
Johannis Egidii qui mandato domini regis et B . . . . (Blaschi
o Blasqui) .... notarii sui hanc cartam scripsit loco die et anno
prefixis. - Quia tamen pro parte prioris et conventus dicti
monasterii Scale Dei nobis extitit supplicando monstratum quod
officiales nostri et predecessorum nostrorum iram Dei omnipotentis et
nostram sepius incurrere non verentes homines locorum dicti
monasterii quoprescriptum privilegium comprehendit et etiam homines
vallis Porrarie (Porrera) gravant sepius et molestant indebite et
injusto racione meri imperii exercendi in locis eisdem asserendo
delicta modica que levem et peccuniariam cohercionem requirunt fore
per eos ratione meri imperii punienda et penas postmodum illas in
pecuniarias vertunt in dampnum et detrimentum dicti monasterii et
hominum eorundem ipsas penas pecuniarias exigendo: idcirco hujusmodi
fraudibus et pravis machinationibus officialium predictorum obviare
volentes: per nos et successores nostros concedimus predicto
monasterio et hominibus suis illis videlicet quos dictum privilegium
comprehendit ac etiam hominibus vallis Porrarie quod
nullus officialis noster de cetero audeat vel presumat aliam
peccuniariam penam seu multam ratione alicujus criminis vel delicti
exigere ab hominibus antedictis: sed si delictum vel crimen fuerit
tale quod penam exigat corporalem ipsam penam delinquenti inflingant
prout fuerit faciendum in pecuniariam autem nequaquam commutent nec
talem pecuniariam penam ullatenus exigant. Cetera vero levia crimina
et delicta que citra membrorum amputationem debent puniri per dictos
fratres seu eorum baylivos promittimus generose peccuniariter
punienda. Mandamus igitur per presentem cartam nostram universis et
singulis officialibus nostris presentibus et futuris quod predictam
concessionem nostram observent inviolabiliter ut superius continetur
et non contraveniant ullo modo. Data Barchinone septimo
idus septembris anno Domini millessimo trecentessimo secundo (1302).
- Signum + Jacobi Dei gratia regis Aragonum Valentie et Murcie ac
comitis Barchinone.
- Testes sunt Bernardus episcopus Gerundensis
Geraldus de Cervilione Jaspertus de Castronovo Dalmacius de
Castronovo A. de Curçavino Bernardus de Fonollario Bernardus
de Scintillis. - Signum + Petri Luppeti scriptoris domini
regis predicti qui mandato ejusdem hec scribi fecit et clausit loco
die et anno prefixis. - Et nunc humiliter nobis duxeritis suplicandum
ut privilegium ipsu et contenta in eo confirmare de benignitate regia
dignaremur: eapropter vestris supplicationibus inclinati
predecessorum nostrorum vestigiis prout nobis ab alto premittitur
inherentes cum presenti carta nostra perpetuis temporibus valitura
gratis et ex certa sciencia laudamus aprobamus concedimus ac etiam
confirmamus vobis priori et conventui suppradictis privilegium
memoratum et universa et singula in ipso contenta prout melius
firmius et plenius ad vestri et successorum vestrorum comodum et
sanum intellectum in dicto privilegio sunt expressa eaque decrevimus
perpetuo rata valida atque firma. Mandamus itaque cum presenti
procuratori nostro Cathalonie necnon universis et
singulis officialibus et subditis nostris presentibus et futuris quod
presentem concessionem approbacionem et confirmacionem nostram
firmam habeant et observent et faciant inviolabiliter observari juxta
ejus continenciam pleniorem et non contraveniant nec aliquem
contravenire permittant aliqua ratione. In quorum testimonium
presentem cartam inde fieri et bulla nostra plumbea jussimus
roborari. Data Barchinone quarto idus januarii anno Domini
millessimo trecentessimo vicesimo septimo (1327). - Signum +
Alfonsi Dei gratia regis Aragonum Valentie Sardinie et Corsice ac
comitis Barchinone. - Testes sunt Petrus Cesarauguste
archiepiscopus prefati domini regis cancellarius infans
Petrus Impuriarum et Ripacurcie comes infans
Raymundus Berengarii Montanearum de Prades comes Otho de
Montecatheno Arnaldus Rogerii de Payllars. - Sig+num mei
Sancii Luppi de Olmeda prefati domini regis scriptoris
qui mandato ejusdem hec scribi feci cum abrasis litteris in linea
prima ubi dicitur universos sub nostra et in quinta ubi scribitur
Ildefonsi et in vicesima quarta ubi ponitur in ac in penultima
ubi legitur Otho et propria manu clausi loco die et anno prefixis. -
Idcirco volentes predicta omnia et singula in privilegiis
suprainsertis contenta habere perpetuam firmitatem gratis et
spontanea voluntate per nos et omnes heredes et successores nostros
cum presenti privilegio nostro perpetuo valituro predicta omnia et
singula laudamus approbamus et ex certa sciencia confirmamus prout in
dictis privilegiis melius et plenius continetur. Mandantes per
presentem procuratori nostro ejusque vicesgerentibus nec non vicariis
bajulis et omnibus officialibus et subditis nostris presentibum et
futuris quod premissa omnia et singula firmiter teneant et observent
et ab omnibus faciant inviolabiliter observari et non contraveniant
nec aliquem contravenire permittant aliqua ratione. In cujus rei
testimonium presens privilegium inde fieri et sigillo nostro pendenti
jussimus comuniri. Datum Ilerde duodecimo kalendas julii anno
Domini millesimo trecentessimo tricesimo sexto (1336). -
Examinavit Romeus. - Signum + Petri Dei gratia regis Aragonum
Valentie Sardinie et Corsice comitisque Barchinone. - Testes sunt
Arnaldus Terrrachone archiepiscopus Petrus Cesarauguste
archiepiscopus Ferrarius Ilerdensis episcopus Otho de Montechateno
Guillelmus de Cervilione. - Sig+num Dominici de Biscarra
scriptoris dicti domini regis qui de mandato ipsius hec scribi fecit
et clausit loco die et anno prefixis cum literis in raso positis in
XXV linea ubi legitur Signum. - Quod ad humilem suplicationem ipsius
conventus gratis ex mera liberalitate per nos et omnes heredes et
successores nostros vestigia nostrorum predecessorum insequi volentes
laudamus approbamus ratifficamus et nostre confirmationis presidio
roboramus prout in ipsis privilegiis lacius et plenius continetur:
mandantes per eandem inclito ac magniffico infanti Jacobo
primogenito nostro carissimo et post dies nostros Deo propicio in
omnibus regnis et terris nostris legittimo successori necnon
procuratori nostro generali ceterisque officialibus et subditis
nostris presentibus et futuris vel dictorum officialium
locatenentibus
quod predicta omnia et singula teneant et
observent et observari inviolabiter faciant et non contraveniant nec
aliquem contravenire permittant aliqua ratione. In cujus rei
testimonium presentem fieri juissimus nostro sigillo magestatis
impendenti roboratam. Data in monasterio de Valldonzella
tertia die octobris anno a nativitate Domini millessimo
CCCLXXX
septimo regnique nostri primo. - Franciscus Ça Costa. -
Signum + Johannis Dei gratia etc. - Testes sunt Philippus Dalmacii
vicecomes de Ruppebertino Raymundus
vicecomes
de Roda Gastonus de Montechateno Berengarius de Ortaffano
Petrus Dartes milites. - Sig+num Bernardi de Jonquerio
secretarii dicti domini regis qui mandato ejusdem hec scribi fecit
cum litteris rasis et emendatis in linea XIX quem et clausit.
-
Dominus rex mandavit michi Bernardo de Jonquerio.
Joch de Grescha
