LXXVI. Reg. n.1437, fol.**. 8 jul. 1377.

LXXVI.
Reg. n.1437, fol.**. 8 jul. 1377.

Nos Petrus etc. regnorum nostrorum regimini disponente Domino presidentes circa curam ipsorum solercia reddimur indefessa solicili ut juxta debitum regalis officii eorum occurramus dispendiis et profectibus divina cooperante gratia salubriter intendamus. Sane contingit interdum quod sano ducti spiritu aliqua disponimus et providemus credentes ea nostris subditis oportuna que dispendiosa ex post et per consequens in primevum statum reducenda seu comutanda in melius intuemur. Dudum siquidem juratis probis hominibus ac universitati insule Minoricarum concessionem seu privilegium fecimus subscriptum cum carta hujusmodi seriei.
- Nos Petrus Dei gratia rex Aragonum etc. recolimus vobis fidelibus juratis et probis hominibus ac universitati insule Minoricarum privilegium seu concessionem fecisse cum carta nostra sigillo majestatis nostre impendenti munito tenoris sequentis.
- Nos Petrus Dei gratia rex Aragonum etc. subditorum nostrorum utilitatibus insistentes ad illa precipue distrahimur et quadam reddimur specialitate liberaliores que reipublice civitatum villarum et locorum nostrorum salubre concernunt regimen et bonum utique compleetuntur statum quoniam sicut ipse civitates ville et loca conservantur feliciter et continuata suscipiunt incrementa. Sane cum eleccio juratorum que annis singulis fit in insula Minoricarum de quatuor probis hominibus ville Ciutadelle ipsius insule cum de villa ipsa habent et consueverunt esse dicti jurati facta fuerit a diuturno tempore citra et fiat per gubernatorem ipsius insule seu ejus locumtenentem ratione cujusdam ordinacionis per quosdam predecessores nostros antiquitus inde facte nuneque pro parte vestri Francisci de Pinna nuncii per universitatem ipsius ville et insule fuerit nobis humiliter supplicatum ut cum eleccio hujusmodi recti disposicione judicii deberet fieri per juratos et concilium dicte ville et non per dictum gubernatorem seu quemvis alium officialem nostrum cum jurarie officium sit officium administracionis et regiminis universitatis et per consequens sit rationi conforme quod eligantur per illos qui eorum administracioni et regimini habent subesse presertim etiam quia in universis civitatibus villis et locis nostris est indeferenter fieri assuetum et de eleccione hujusmodi contentabitur multo magis universitas ipsa ac melius providebitur regimini salubri et administracioni ville et insule predictarum dignaremur super hiis gratiam vobis facere infrascriptam: igitur nos attentis predictis eisque rationabiliter inducti nolentes sicut non decet vos probos homines et universitatem jam dictam fore in faccione eleccionis hujusmodi singulares supplicacione predicta favorabiliter admissa revocantes et anulantes et pro revocata et nulla penitus haberi volentes ordinacionem predictam: tenore presentis pro salubri regimine et bono statu ville et insule predictarum vobis graciose concedimus et sic de certa sciencia statuendum ducimus ac etiam ordinandum videlicet quod ammodo eleccio juratorum fiat et fieri habeat annis singulis per juratos et concilium ordinarium ipsius insule seu majorem partem in ecclesia Beate Marie dicte ville ubi jam alias fieri consuevit quodque in faccione ipsius elcccionis observetur firmiter modus sequens: videlicet quod anno quolibet die vigilie festi nativitatis Domini ipsi jurati et concilium seu major pars ipsorum prestito primitus per ipsos in posse dicti gubernatoris seu ejus locumtenentis juramento ad sancta Dei IIII evangelia quod in eleccione hujusmodi se habebunt legaliter atque bene ad utilitatem reipublice ville et insule predictarum et omni affeccione odio et rancore pospositis per viam veri scrutinii inter vos in dicta ecclesia inde fiendi presente aliquo idoneo notorio qui de hiis publicum conficiat instrumentum eligant secundum eorum bonum arbitrium et sinceram conciendam octo probos homines de gremio universitatis dicte insule quorum duo sint milites seu de genere militari et duo de manu majori et alii duo de manu mediocri et reliqui duo de manu minori videlicet artificum seu ministralium et conversantium in mari quorumque nomina in octo membranulis sive fullolis papireis vel pergameneis videlicet nomen cujuslibet eorum in una membranula involvantur et occultentur sic quod ullo modo videri nequeant in octo radolinis cere videlicet unaqueque membranula in uno redolino: quo facto mergantur seu ponantur illi redolini presente dicto gubernatore seu ejus locumtenente in quadam pelvi plana et revolutis primitus extrahantur ab ea singulariter per quemdam puerum etatis septem annorum vel infra qui nichil viderit vel sciverit de predictis et illi quatuor qui scripti fuerint in quatuor redolinis a dicta pelvi prius abstractis videlicet unus tantu de quolibet predictorum quatuor brachiorum sive nominum sint illo sequente anno jurati ville et insule predictarum et faciant ac facere possint omnia illa que per juratos ipsarum ville et insule fieri possunt et sunt etiam assueta. Et antequam predicti utantur jurarie officio promittant et jurent ad sancta quatuor Dei evangelia in posse dicti gubernatoris seu ejus locumtenentis quod quantum in eis fuerit servabunt nobis et successoribus nostris fidelitatem et defendent et illesas servabunt regalias et jura nostra et quod ipsis regaliis et juribus nostris semper salvis habebunt se in dicto jurarie officio solicite legaliter atque bene utilia universitati predicte procurando et inutilia pro viribus evitando et quod excucient manus suas ab omni servicio munere seu dono eis impendendis pro aliquibus factis seu negociis que ipsi ratione dicti jurarie officii habeant decernere vel in eis partem facere vel quomodolibet intervenire quodque eligent et assument in consiliarios ipsorum decem probos homines de utilioribus et sufficientibus dicte ville juxta eorum sincerum arbitrium et puram conscienciam. Qui quidem consiliarii a simili promittant medio juramento in posse ipsorum juratorum presente ipso gubernatore seu ejus locumtenente prestando quod in dicto consiliariatus officio se habebunt solicite legaliter atque bene et facient omnia illa que ad eorum spectent officium queque per consiliarios juratorum dicte insule fieri debent et est hactenus assuetum. Et predicta omnia statuimus et ordinamus ac fieri volumus de certa scienda et consulte pro salubri regimine et bono statu dicte universitatis per modum superius declaratum. In aliis autem ad predicta jurarie et consiliariatus officia pertinentibus seu spectantibus formam et modum antiquitus et hactenus observatos volumus penitus observari prout melius ad utilitatem dicte universitatis fuit hactenus assuetum et observatum: volentes etiam ipsos juratos habere de seu pro predicto jurarie officio salaria inde dari seu tribui assueta. Mandamus itaque per eandem de certa sciencia et expresse gubernatori nostro generali ejusque vices gerenti in dicta insula ceterisque officialibus et subditis nostris ipsius insule et dictorum officialium locatenentibus presentibus et futuris quatenus concessionem statutum et ordinacionem nostras hujusmodi de nostri beneplacito duraturas ratas et firmas habeant et observent observarique faciant inconcusso et non contraveniant nec aliquem contravenire permittant aliqua ratione ordinatione quavis per dictos predecessores nostros antiquitus in contrarium facta ut prefertur quam hujus serie tollimus et carere volumus viribus et effectu nullatenus obsistente. in cujus rei testimonium presentem cartam fieri et sigillo magestatis nostre in pendenti jussimus comuniri. Data Barchinone XVIII die augusti anno a nativitate Domini MCCCLXX regnique nostri XXXV. - Signum + Petri Dei gratia regis Aragonum Valencie Majoricarum Sardinie et Corsice comitisque Barchinone Rosilionis et Ceritanie.
- Testes sunt Johannes comes Impuriarum miles Petrus comes Urgelli et vicecomes Agerensis domicellus Andreas vicecomes insule et de Caneto nobilis Petrus Galcerandi de Pinosio Raimundus Alamanni de Cervilione milites. - Sig+num Galcerandi Oliverii dicti domini regis scriptoris qui de mandato ipsius domini regis hec scribi fecit et clausit cum raso in XII linea ubi dicitur .... et in XVIII linea cernere vel in eis. - Et quia nunc est pro vestra parte nobis humiliter supplicatum ut cum dictis ex causis sit utilius bono statui et regimini ejusdem insule et ipsius reipublice numerum illorum octo qui anno quolibet nominari debebant in juratis in duplum augeri dignaremur super hoc de nostra solita clemencia providere: nos vero huic vestre supplicacioni annuentes benigne vobis concedimus quod anno quolibet de cetero nominentur cum juratis per juratos et concilium Ciutadelle XVI boni homines de universitate dicte insule ad dictum jurarie officium videlicet quatuor de hominibus de paratico et quatuor de ditioribus hominibus dicte ville qui non sunt de paratico et alii quatuor de rusticis seu pagesiis et alii quatuor de ministralibus et hominibus maris quorum XVI nomina in XVI scribantur membranulis in rotulinis cereis absque fraude involutis pelvi pleno aque mergantur et inde quatuor videlicet de quolibet quaterno predictorum XVI nominatorum unus per dictum puerum non ultra septennem extrahantur: quibus quatuor a dicta pelvi extractis per hunc modum sors cadat illo futuro anno juratie officium exercendi et sic fiat nimis singulis tamen quamdiu de nostre voluntatis beneplacito processerit et non ultra. in ceteris autem preinsertum privilegium et contenta in eo volumus observari cui privilegio nullum per hanc provisionem nostram prejudicium fieri volumus imo ipsum hujus serie confirmamus. Adjicimus tamen quod illi quatuor qui erunt jurati in sequentibus duobus annis jurati minime possint esse. Mandamus itaque per hanc cartam nostram gerenti vices gubernatoris ceterisque officialibus et subditis nostris ipsius insule ut hanc provisionem et confirmacionem nostram firmas habeant teneant et observent et contra non veniant nec aliquem contravenire permittant aliqua racione. in cujus rei testimonium presentem cartam nostram fieri jussimus sigillo nostro pendenti munitam. Data Dertuse XVII die marcii anno a nativitate Domini MCCCLXX primo regnique nostri XXXVI. - Petrus cancellarius. - Rex Petrus. - Et preinserto privilegio usi fuerunt hucusque dicti jurati probi homines et universitas in eleccionibus dictorum juratorum et consiliariorum utiliter atque bene: postea vero cum carta sigillo majestatis nostre in pendenti munita data Barchinone quarta die januarii proxime lapsi ad importunitatem et instanciam quorundam singularium dicte insule ordinavimus et providimus inter alia quod eleccio dictorum juratorum fieret ex tunc annis singulis generaliter per omnes et singulos habitantes in dicta insuin cujuscumque status et condicionis existerent convocandos ad vocem preconis in vigilia nativitatis Domini et congregandos pro dicta eleccione fienda in ecclesia fratrum minorum ville Ciutadelle insule jamdicte prout hec et plura alia capitula diversa continencia et ad diversos effectus tendencia in carta ipsa lacius explicantur. Verum cum nunc diligenti previo examine compererimus modum seu viam electionis dictorum juratorum contentam in carta inde novissime facta esse reipublice dicte insule inutilem et dampnosam sequeretur namque exinde verisimiliter sicuti plerumque contingit in pluribus locis ubi juratorum eleciones per eandem viam fiunt quod habitantes in dicta insula sic generaliter congregati non possent super dicta eleccione faciliter concordare imo ex eorum discordia remaneret eleccio ipsa pluries indecissa quin ubi est personarum pluritas ibi est animorum diversitas que discordiam sepe parit et per consequens sit dificile eos ad concordiam revocare ex quibus possent magna inter eos scandala rancores et odia suscitari est quippe facilius et abilius quod certe persone dicte universitatis sicut est in preinserto privilegio seu concessione ipsos juratos concorditer eligant quam si omnes de dicta universitate que in decenti singularium existit numero haberent eidem eleccioni universaliter interesse juxta illud vulgare ubi est multitudo ibi est confusio et similis modus eleccionis contentus in privilegio preinserto tenetur et servatur in civitatibus et villis insignioribus regni nostri: idcirco promissis omnibus tam eleccionem dictorum juratorum quam alia quecumque tangentibus in examen debite consideracionis adductis et attento quod predicta ultima concessio seu ordinatio facta non fuit ad postulacionem vel supplicationem tocius consilii dicte insule ut decuisset sed personarum singularium ut per eorum sindicatus coram nobis extensos et exhibitos clare liquet: tenore presentis ad humilem supplicacionem juratorum et proborum hominum et universitatis insule supradicte pleno maturo et digesto super his habito concilio volentes utilitatem et bonum statum dicte insule prosequi ut tenemur ac revocantes et anulantes et pro revocatis et nullis habentes omnino ex rationis et justicie debito ultimam provisionem seu ordinacionem nostram predictam habentem inter alia quod eleccio dictorum juratorum fiat generaliter per omnes habitantes in dicta insula ut prefertur necnon cartam inde factam et omnia et singula tam tangentia dictam eleccionem quam alia quocumque in ea contenta quantacumque sint verborum firmitate concepta et omnes alias literas et provisiones factas in prejudicium et derogationem seu lesionem concessionis seu privilegii preinserti: ordinamus statuimus providimus et hac inviolabili lege cunctis temporibus valitura jubemus quod elecciones ipse dictorum juratorum et eorum consiliariorum necnon omnia alia et singula in carta dicte ultime concessionis seu provisionis contenta fiant et fieri habeant de cetero ad imperpetuum annis singulis diebus et locis solitis et alias per modum viam et formam preinserti privilegii ac usuum hactenus servatorum: ad quos siquidem modum formam et usus elecciones easdem et omnia alia supradicta omnino reducimus et tornamus disponentes eos incommutabiliter subsistere ac teneri et servari debere et habere prout servatum fuit ante ultimam ordinacionem predictam. Adjicimus tamen quod in eleccione predicta non possint absentes a dicta insula poni seu cadere ullo modo: et quia in dicta ultima concessione agitur de talliis fiendis in dicta insula volumus providimus statuimus et ordinamus ad imperpetuum quod querumque tallie fiende amodot quavis ratione seu causa in dicta insula et ejus villis et locis fiant et fieri habeant amodo sub modis et formis quibus fiunt et fient deinde in civitate et regno Majoricarum: ita quod de cetero super dictis fiendis et aliis utatur in dicta insula et ejus locis sicut et quemadmodum in dictis civitate et regno Majoricarum utitur et utetur. Mandamus itaque de certa sciencia et expresse gubernatori et ejus locumtenenti juratis consiliariis probis hominibus ac universitati et singularibus personis dicte insule Minoricarum presentibus et futuris sub pena mille morabatinorum auri a quolibet contrafaciente irremissibiliter habendorum et nostre gracie et mercedis quatenus privilegium seu concessionem preinsertam ac provisionem et ordinacionem nostras hujusmodi que in nostra bona fide regia promittimus et juramus per dominum Deum et ejus sancta quatuor evangelia nostris manibus tacta tenere et servare perpetuo et inviolabiliter teneant et observent firmiter et ad unguem absque impugnacione interpretacione et calumpnia aliqua et contra non veniant quavis causa. Et si forsan immemores presentis privilegii seu per inadvertenciam vel importunitatem aut sugestionem quorumcumque contingeret nos deinceps aliqua concedere vel facere contraria preinserto privilegio et presenti seu in prejudicium et derogacionem eorundem: statuimus providemus et volumus ea tanquam facta contra utilitatem comunem et bonum statum dicte insule ac mentem et proprium juramentum nostri nullius existere eficacie seu momenti imo haberi penitus pro non factis. Decernentes dictum nostrum privilegium ac presens juxta sui seriem legis perpetue habere vigorem ac robur obtinere incommutabilis firmitatis non obstantibus quibusvis juribus statutis ordinacionibus aut aliis que ad hec possent obici vel opponi quoniam ea etiam tollimus et revocamus et carere volumus omni efectu quatenus hiis repugnare vel obsistere videntur: dispensantes super hoc ex nostre regie potestatis plenitudine ac suplentes etiam omnem defectum si quis in premissis posset quomodolibet reperiri. In cujus rei testimonium hanc cartam fieri et sigillo majestatis nostre in pendenti jussimus comuniri. Data Barchinone VIII die julii anno a nativitate Domini millessimo CCCLXX septimo regnique nostri quadragesimo secundo. - Decanus Urgelli. - Sig+num Petri Dei gratia regis Aragonum etc. - Rex Petrus. - Testes sunt infans Martinus comes de Exericha et de Luna miles Lupus archiepiscopus Cesarauguste cancellarius Romeus llerdensis episcopus Johannes Impuriarum Hugo Cardone comites milites. - Fuit clausum per Berengarium Vallosserra scriptorem domini regis. - Dominus rex mandavit michi Berengario Vallosserra.

LXXXIX. Reg. N°1895, fol. 158. 4 feb. 1389.

LXXXIX.
Reg. N°1895, fol. 158. 4 feb. 1389.

Nos Johannes Dei gratia rex Aragonum etc. non sine animi nostri comocione vehementi gravia pericula scandala atque dampna que vicibus geminatis externis temporibus parata audivimus et secuta pretextu eleccionis consilii civitatis Gerunde et que parari ac sequi possent de cetero ac verissimiliter conjecturari rei publice et statui tranquillo ipsius civitatis quam universaque alia nobis credita ab Alto ex nostre officio regie dignitatis tenemur servare totis viribus illibata in nostri pectoris scrinio plerumque moleste revolvimus prout decet. Cupientes igitur predictis que exemplo perniciosa existunt imponere debitum finem per quem ipsa res publica civitatis predicte a tantis periculis eruatur ac status ejusdem de cetero in pacis et amenitatis federe conquiescat: tenore presentis a die Circuncisionis Domini proxime instantis ad quinque annos continue secuturos inclusive et exinde quamdiu de nostre processerit beneplacito voluntatis firmiter durature volumus providemus statuimus concedimus et ordinamus quod in illis octuaginta personis que juxta privilegium civitatis predicte faciunt ejus consilium generale ac de numero eorum sint et esse debeant habeant acque possint viginti septem ydonee persone modo infrascripto eligende ex utentibus officiis seu arte mecanica in civitate jam dicta videlicet quolibet anno et etiam presenti ab octavadecima die decembris usque ad festum Circumcisionis Domini predictum exclusive eligantur per utentes officiis seu arte mecanica in civitate predicta aut majorem vel saniorem partem ipsorum et non per alios quoscumque quinquaginta quatuor persone ex suficientioribus utentium officiis seu mecanica arte predictis noticie ipsorum officiorum et cujuslibet eorum seu majoris vel sanioris partis cujuslibet officiorum aut dicta arte utentium in civitate ipsa scilicet ex quolibet officio ejusdem civitatis duplum illarum personarum quem juxta compertimentum inde cum provisione nostra die date presentis confecta fiendum conveniant seu pertineant eidem: ante cujus quidem festi Circumcisionis Domini diem ipsas quinquaginta quatuor personas juratis qui tunc erunt civitatis pretacte per dictos utentes officiis seu arte predictis aut partem eorum quam ipsimet duxerint ordinandam nominari et tradi in scriptis volumus et jubemus: ipsi enim jurati quibus tales persone nominate fuerint et tradite in scriptis viginti septem personas tantum ex quinquaginta quatuor supra dictis teneantur eligere et omnimode acceptare ac inter consiliarios civitatis jam dicte et de numero eorum deputare et nominare contradiccione omnimoda penitus resecata. Prefate autem viginti septem persone modis predictis electe nominate tradite in scriptis acceptate et deputate una cum aliis in consiliarios juxta privilegium consiliariorum de quo mencio supra habetur tunc electis seu eligendis uno anno continuo consiliarii civitatis prelibate publice nominentur ac in consiliis et aliis actibus statum ipsius civitatis concernentibus qualitercumque esse et intervenire habeant atque possint vota dare ac alia facere que consiliarii civitatis pretacte facere consueverunt. Nos itaque dictis utentibus officiis seu mecanica arte in civitate memorata presentibus et futuris cum hac eadem concedimus et licenciam plenariam elargimur quod absque metu et alicujus pene incursu pro predictis et unoquoque ipsorum quotiescumque et in illis loco seu locis quibus eis fuerit bene visum per tempora superius denotata valeant se congregare ac dictas quinquaginta quatuor personas ex se ipsis eligere juratis tradere et nominare ac alia facere et tractare que superius sunt contenta et circa ipsa necessaria fuerint seu opportuna culpa crimine seu pena eis vel alicui ex ipsis minime imponenda: hoc proviso per nos et debite declarato quod si accidat aliquod officium ex officiis civitatis pretacte ut puta per defectum seu discordiam aut alias non eligere posse ex utentibus officio tali partem eidem contingentem possit eandem eligere ex personis utentibus alio officio atque arte in civitate predicta prout sibi fuerit bene visum. Adjicimus tamen et hujus serie providemus quod si et ubi contingat uno anno vel annis utentes officiis seu arte predictis dictas quinquaginta quatuor personas seu aliquas earum ex se ipsis temporibus statutis non eligere nominare et tradere ut prefertur juratis civitatis predicte qui tunc erunt juxta privilegii consiliariorum predicti seriem pleniorem eo anno vel annis dumtaxat prefatas quinquaginta quatuor personas seu eas que defecerint ad complementum viginti septem predictarum de aliis quibusvis utentibus officiis seu arte predictis in ipsa civitate eligere possint et nominare presente tamen in suis permanente robore et valore sic quod aliis annis ipsa durante eadem uti libere possint. In presente vero aut contentis in ea intellegi nolumus seu comprehendi notarios draperios et mercatores predicte civitatis presentes nec futuros nec aliquem ex eis cum de manu mediocri nominentur prout in dicto privilegio consiliariorum lacius continetur et sub his non debeant modo aliquo nominari: et mandantes per hanc eandem firmiter et districte inclito infanti Martino duci Montisalbi carissimo fratri nostro ac nostrorum regnorum et terrarum gubernatori generali gubernatori Cathalonie vicario bajulo subvicario subbajulo juratis consiliariis et probis hominibus civitatis predicte universisque aliis et singulis officialibus et subditis nostris presentibus et futuris et locatenentibus officialium predictorum quatenus provisionem nostram presentem ratam habeant teneant et observent ut superius est contentum et contra non faciant vel veniant aliqua racione. In cujus rei testimonium presentem fieri jussimus nostro sigillo pendenti munitam. Data in villa Montissoni quarta die februarii anno a nativitate Domini MCCCLXXXIX regnique nostri tercio. - Franciscus ça Costa. - Rex Johannes. - Johannes Robiol mandato domini regis facto ad relacionem Francisci de Castillone legum doctoris et Sperendeu Cardona jurisperiti consiliariorum et promotorum. - Viderunt eam Franciscus de Castillone et Sperendeu. - Idem.

XCIV. Reg. n 1898, fol. 116. 24 oct. 1390.

XCIV.
Reg. n 1898, fol. 116. 24 oct. 1390.

Nos Jahannes Dei gratia rex Aragonum etc. considerantes nos in minoribus constitutos vobis juratis et probis hominibus ville de Arbucio (Arbucias, Gerona) fecisse concessionem et gratiam sub forma sequenti: - Nos infans Johannes serenissimi domini regis primogenitus ejusque regnorum et terrarum generalis gubernator dux Gerunde et comes Cervarie ne inter singulares et habitatores ville de Arbucio seu aliquos eorundem in congregando consilium nec super modo solvendi in tallis peytis et aliis exaccionibus seu oneribus dicte ville dissensio seu lis modo aliquo oriatur et ut sopiatur ab inde omnis dissensionis materia que occasione premissorum posset contingere inter eos ac etiam ut solide amicicie fedus inter eos dante Domino perseveret: tenore presentis privilegii concedimus vobis juratis et probis hominibus ville jamdicte quod quotienscumque contingat convocari teneri seu celebrari consilium generale quatuor jurati qui quolibet anno eliguntur ad regimen dicte ville cum triginta consiliariis possint consilium celebrare: qui siquidem jurati et consiliarii mutentur de anno in annum servando formam subscriptam videlicet quod prima die januarii in festo circuncisionis Domini proxime venturo et deinde quolibet anno in loco seu locis in quo seu quibus moris est consilium celebrari et congregari per consiliarios qui ibi erunt eligantur duc bone persone et electe secundum Deum et justiciam ac eorum bonam conscienciam advocent cum eis sex personas dicti consilii et omnes octo ad partem congregate in posse notarii dicte ville ac in presencia bajuli ut est fieri assuetum jurent et jurare habeant ad sancta Dei quatuor evangelia quod ipsi ad eleccionem futuram juratorum quatuor procedent omnibus amore et timore semotis et precibus seu precio non eligent aliquem in juratum sed secundum eorum puram conscienciam videlicet quod sint homines boni justi et legales ipsi quatuor jurati eligendi in quantum ipsi cognoscent seu facere poterunt. Et notarius dicte ville juret similiter in posse aliorum duorum qui primo eligentur quod ipse non faciet nec dicet aliquid prefatis octo electoribus seu qui tunc electi fuerint ad eligendum quatuor juratos quod non eligendus eligatur seu eligendus non eligatur immo in eorum libero arbitrio esse sint et si potest dare bonam informacionem de aliquo quod eam dabit et quod in aliquo non impediet ipsos octo quominus quatuor bone persone eligantur in juratos illius anni. Et incontinenti illis peractu dicti octo trahant se ad partem et Christi nomine invocato de eleccione futurorum juratorum tractare incipiant: et cum concordaverint omnes insimul seu major pars de ipsis quatuor juratis advocent notarium qui secundum quod per ipsos octo seu per illum cui fuerit comissum per alios nominabuntur per ordinem scribat et scriptis omnes insimul octo cum notario accedant ad alios consiliarios et ibi in pleno consilio nomina dictorum quatuor juratorum publicent seu publicari faciant per notarium qui nomina ipsorum tenebit in scriptis. Et illi sic electi et nominati pro juratis illius anni habeantur. Jurati vero electi illa hora si presentes erunt sin autem in crastinum si erunt in villa vel extra cum venerint jurent et jurare habenut in posse bajuli ad sancta Dei quatuor evangelia se bene et legaliter illo anno habere in dicto officio et non recipere servicium ab aliquo illo anno ratione dicti officii: et quod non eligent aliquem in consiliarium propter consanguinitatem vel afinitatem seu amiciciam sed solum ad comodum rei publice et credunt illum talem esse bonum hominem et zelatorem pro bono publico dicte ville. Quo juramento prestito prefati quatuor noviter electi cum aliis quatuor juratis precedentis anni accedant ad domum consilii seu ad locum in quo consueverint congregari et cum notario ville scribant nomina illorum triginta consiliariorum pro anno illo videlicet in hunc modum quod decem persone de melioribus et majoribus dicte ville scilicet de personis ville qui in dicta vilia vocantur homines de platea qui illo anno in consiliarios eligentur intrent consilium illo anno et decem de manu mediocri ville predicte et residui decem de manu minori ville supradicte et isti triginta numero sic electi sint consiliarii illo anno dicte ville. Caveant tamen sibi et cum diligenda attendant etiam sub virtute per eos prestiti juramenti quod eligant bonas personas et non eligant aliquem infamem nec male condicionis aut modice reputationis sed de quolibet officio eligant meliores et maturiores in consiliis et aliis peragendis cum illi qui ad regimen aliorum eliguntur ceteros precellere debeant discrecionis virtute et comendabili gravitate. Et illi triginta sic electi in consiliarios jurent et jurare habeant in posse notarii dicte ville venire ad consilium illo anno et dare bonum consilium et legale secundum eorum bonam conscienciam et tenere secretum prout negociorum qualitas id exposcet et alia etiam que consiliarii consueverunt jurare et possint officia si que sint eligere et facere prout poterant et debebant alii in majori numero ante concessionem et ordinacionem presentem: providendo tamen quod bajulus dicte ville die circuncisionis Domini dum dictum consilium celebrabitur pro mutandis juratis circum circa locum illum esse habeat cum suis sagionibus ad finem ne malum inde vel scandalum possit inibi suscitari et ut jurati cum fuerint electi possint in posse suo jurare. Et quod factum seu decisum in dicto consilio fuerit per dictos juratos cum illis triginta vel cum majori parte eorum habeat et teneat tantam roboris firmitatem quantam et qualem haberet si factum esset concorditer per omnes triginta vel etiam per totum consilium dicte ville generaliter convocatum: ad quod quidem consilium nullus alius preterquam dicti consiliarii venire audeat seu presumat nisi forsan per illos consiliarios causa aliqua racionabili exposcente citatus fuerit et non alias et hoc sub pena centum morabatinorum auri a contrafacientibus irremisibiliter exigenda et nostro erario applicanda. Nos enim dictis juratis et consiliariis celebrandi consilia et in eis expediendi quecumque expedienda fuerint pro quibusvis negociis dictam universitatem tangentibus plenam per presentem facultatem et licenciam impertimur eaque robur et firmitatem obtinere volumus ac si per generale consilium tocius universitatis dicte ville esset factum. Intelligimus tamen quod illi qui in eo officio jurarie dicte ville electi et eodem usi fuerint ad officium ipsum per triennium se inmisceri nequeant ullo modo sic quod duo anni sint de tori finito dicto jurarie officio ad futuram eorum eleccionem: revocantes expressius et penitus anullantes ad voluntatem dicti domini genitoris nostri omnes ordinaciones et concessiones ac privilegia seu cartas ad imperpetuum vel ad tempus seu beneplacitum facta et factas super consiliis celebrandis in villa ipsa sive sint de seu super consilio secreto tenendo sive alias cum presentem ordinacionem ad quevis tenenda et celebranda consilia in villa ipsa et ejus negocia pertractanda sufficientem et utilem reputemus. Mandantes serie presentis gerenti vices nostras in Cathalonia necnon bajulo et universis et singulis hominibus dicte ville ac aliis officialibus domini regis atque nostris vel eorum locatenentibus presentibus et futuris quatenus predicta omnia et singula teneant firmiter et observent et faciant ab eis tenaciter observari et non contraveniant nec aliquem contravenire permittant aliqua racione cum hec fieri volumus dum de nostro processerit beneplacito voluntatis. In cujus rei testimonium presentem fieri et sigillo nostro pendenti jussimus comuniri. Data Barchinone decima die augusti anno a nativitate Domini millessimo trecentesimo sexagessimo octavo. - Vidit de Ponte. - Sig+num infantis Johannis serenissimi domini regis primogeniti ejusque regnorum et terrarum generalis gubernatoris ducis Gerunde et comitis Cervarie. - Testes sunt nobilis Berengarius de Apilia majordomus Luppus de Gorrea camerlengus Ombertus de Fonollario alguatsirius Rodericus Sancii de Calatajubio et Bernardus de Fuxio milites. - Sig+num Bertrandi de Pinos etc. - Tenore presentis cartam preinsertam omniaque et singula in eadem plenissime enarrata laudamus approbamus ratifficamus et confirmamus prout superius plenius continetur: hoc addito et expresse retento quod infallibiliter presenti currente concessione seu etiam perdurante quam suas vires volumus extendero dum de nostre processerit beneplacito voluntatis et non ultra teneri mandamus et etiam observari ut eleccione futura de dictis triginta consiliariis modo et forma predictis facta ex tunc amodo dicti triginta consiliarii eligendi ad dictum consilium modo predicto minime eligantur ex illis qui jam anno transacto electi fuerunt sic quod consiliarii qui uno anno fuerunt alio subsequenti ad consiliarios non eligantur imo eos eligi et minus ad officium dicti consiliariatus admitti prohibemus ut omnis fraudis suspicio que exinde sequi vel exoriri posset penitus sopiatur. Mandantes per eandem universis et singulis officialibus nostris presentibus et futuris et eorum locatenentibus quatenus has confirmacionem concessionem et declaracionem vobis dictis juratis et probis hominibus dicte ville teneant firmiter et observent tenerique et observari faciant et non contraveniant nec aliquem contravenire permittant aliqua racione dum de nostre processerit beneplacito voluntatis. In cujus rei testimonium hanc fieri et sigillo nostro appendicio jussimus comuniri. Data in villa de Arbucio XXIIII die octobris anno a nativitate Domini millessimo trecentessimo nonagesimo regnique nostri quarto. - Petrus ça Calm. - Dominus rex presente thesaurario mandavit michi Jacobo Quinta.

Cortes de Monzón 1362

CXXVIII, reg 1900, fol 28, 3 junio 1391

CXXVIII. 

Reg.n°1900, fól. 28. 3 jun. 1391.

Nos Johannes Dei gratia rex Aragonis Valencie Majoricarum Sardinie et Corsice comesque Barchinone Rosilionis et Ceritanie. Licet interiora per exteriora judicia judicentur et etiam arbitrentur atamen firmiora et veritatis constantiora persistunt que ad occulum patent quam que probacionum seu experienciarum formis ad veritatem deducuntur. Idcirco ad ingentem supplicacionem pro parte universitatis studii artis medicine generalis civitatis Ilerde et medicorum ejusdem propterea nobis factam tenore
presentis nostri privilegii cunctis temporibus valituri statuimus ordinamus ac etiam universitati studii predicti et medicis ac lucubrantibus in eodem presentibus et futuris concedimus quod infra tres annos a data presentis nostri privilegii in antea continue computandos et ex post de triennio in triennium perpetuo bajulus vicarius et curia seu
paciarii (pahers de Lérida, Leyda, Lleida, Ilerda) ac probi homines vel alii quicumque officiales civitatis predicte seu ille vel illi eorum ad quem seu quos pertineat seu spectet quomodocumque cum per vos universitatem predictam seu medicos ejusdem requisiti fuerint tradant et dent ac tradere et dare teneantur unum hominem cujuscumque legis seu status existat morti atamen ejus demeritis exhigentibus condempnatum vobis dictis medicis studii seu civitatis Ilerde antefate sic quod quacumque maneria seu specie mortis quam ejus demeritorum occasione subire debeat minime obsistente palam coram omnibus qui eum videre sic obire voluerint per officiales nostros predictos in aqua judicialiter demergatur et inibi penitus sufocetur: quo ab hac luce modo et forma predictis sublato per juncturas et partes et arterias corporis pro videndo membrorum occultorum disposicionem intercipiatur et incidatur ad vestre omnimode libitum voluntatis: que incisio apud medicos anathomia nominatur: qua quidem incisione seu mutilacione per eos facta corpus seu cadaver ipsius sic defuncti per vos tradatur ecclesiastice sepulture.
Mandantes per presens privilegium nostrum dictis bajulo vicario et curie paciariisque ac probis hominibus et ceteris officialibus dicte civitatis et aliis ad quos spectet presentibus et futuris quatenus hominem predictum in quolibet triennio cum per vos medicos qui nunc estis vel fuerint pro tempore in dicta civitate seu per majorem partem vestrum seu eorum requisitus seu requisiti fuerint ut prefertur tradant liberent atque dent pro dicta experiencia seu anathomia fienda omni difficultate cessante. Injungentes nichilominus inclito infanti Martino duci Montisalbi carissimo fratri nostro ac in omnibus regnis et terris generali gubernatori ceterisque universis et singulis officialibus nostris presentibus et futuris et aliis etiam ad quos spectet quatenus privilegium et ordinacionem nostras hujusmodi teneant inviolabiliter et observent tenerique et observari faciant inconcusse et non contraveniant seu aliquem contravenire permitant aliqua ratione: cum nos ob utilitatem et comodum rei publice et cum predicta in lumen et verificacionem artis medicine redundent sic de certa sciencia fieri ordinaverimus et velimus. In cujus rei testimonium presentem vobis fieri jussimus nostre majestatis sigillo in pendenti munitam. Data in loco Daytona tercia die junii anno a nativitate Domini millessimo trecentessimo nonagessimo primo regnique nostri quinto.- Sig+num Johannis Dei gratia regis Aragonis etcetera. Rex Johannes. - Testes sunt Eymericus de Scintillis Poncius de Perillionibus (Perelló) majordomus Bernardus Margariti Franciscus Çagarriga milites et Guillelmus de Vilarnau camerarius domini regis predicti.- Sig+num Bernardi de Jonqueriis secretarii dicti domini regis qui mandato ipsius hec scribi fecit et clausit cum literis rasis et emendatis in linea VI officiales nostros predictos.

cxxix-reg-1900-fol-58-5-julio-1391

50-60

QVOD NOTARII INFRA
MENSEM NOTENT

chartas, & infra
duos menses tradant partibus informa publica: & cogere possint
contrahentes ad taxationes soluendas.

L.

ORDINAVERVNT etiam &
statuerunt, quod dicti Notarij ex quo receperunt dicta instrumenta, &
contrahentes ipsos contractus firmarunt cum effectu, debeant &

teneantur infra vnum
mensem ab inde computandum; notare, & in suis notulis, seu
libris notularum scribere largo modo, & continuare per se,
vel eorum subrogatos, dictos contractus, & instrumenta, quae
receperint; & infra duos menses redigere in publicam formam, &
parare tradendos parti petenti. Dum tamen dicti contrahentes,
postulantes ipsa istrumenta, in publicam formam redacta,
realiter & de facto exoluerint praefatas taxationes. Si vero
dictis duobus mensibus elapsis, dicti contrahentes non curauerint,
seu negligentes fuetint recipere dicta instrumenta in publicam formam
redacta, & praesoluere de facto ipsorum taxationes, siue salaria
supradicta; quod dicti contrahentes quibus ineumbit seu pertinebit,
compelli possint, & debeant fortiari, & per Curiam executari,
ad soluendum eisdem Notarijs praefatas taxationes, & salaria:
simul cú expensis, & missionibus inde factis. (despeses,
mesions, messions; gastos, costas, expensas)

QVOD POST
CONTRACTVVM FIRMAM NOTT.

possint petere
medietatem salarij eis exolui.

LI.

Item ut dicti
Notarij libentius notare valeant, & largo modo continuare dictos
contractus, & instrumenta, in ipsorum forma, & non postponát
facere quae superius continentur, ordinarunt, & statuerunt, quod
firmatis instrumentis dicti contrahentes, seu illi ad quos solutiones
dictorum salariorum, seu taxationum facere pertinebunt, teneantur, &
debeant, medietatem illorum exoluere, & tradere dictis Notarijs
si illa petierint; & habere voluerint ab eisdem.

QVOD NOTARII NON
PROCVRENT, NEQVE
teneant scriptorium nisi primo examinentur, &
probentur á Vicario.

LII.

Item cum sepé
contingat nonullos Notarios in Iudicijs officium procuratorum, &
causidicorum exercere, etiam in contractibus, testamentis, &
alijs instrumentis per eos confectis; quae sunt nédum R. P. damnosa,
sed etiam eisdem Notarijs opprobiosa, & scandalosa: statuerunt, &
ordinarunt; quod de cetero, nullus in Ciuitate, & Insula
Maioric. Fiat, ordinetur, & creetur, vel admittatur, in Not.
nec arté notariae audeat exercere nisi in initio sui officij, iuret
in posse Vener. Vicarij Ciuitatis Maioric. (venerable
veguer, vaguer de la Ciutat de Mallorca, Mallorcha, la actual Palma
de Mallorca) officium procurationis, vel causidici suscipere nec
exercere in Iudicijs, nisi pro se filijs, parentibus,
fratribus, & sororibus suis dum taxat: nec hij, qui
iam sunt Notarij, in praedictis testamentis, vel contractibus, vel
aliis instrumentis per eos confectis, propter corum (eorum?)
honestatem, valeant dictum procurationis officium in iudicijs
exercere; In aliis autem tolleretur, ex quó iam tali officio
hactenus usi fuerint (no hay punto) Et hoc idem habeant iurare
Notarij creandi post publicationem horum statutorum, per Dominum
Regem; qui etiam non possint tenere tabularium, vel
scriptorium publicé, pro vtendo dicto officio Notariae, donec
fuerint examinati, & approbati per Venerabilem Vicarium
cum consilio Venerabilium Iuratorum Regni & eorum
Assessorum cum Proceribus antiquis Nott. adiunctis aliquibus
Iureperitis, super examinatione praedicta.

QVOD IN
CRIMINALIBVS, IVDEX, VEL ASSESSOR

sit praesens in
receptione testium: qui testes dicant in Vulgari, nisi in leui
crimine, quia tunc sufficit Notarius, cum vno Fiscali.

LIII.

Item cum aliquibus
temporibus citra fuerit quidam abusus in Ciuitate, & insula
Maioric. ut in Causis criminalibus (in quibus cautius est
procedendum, cum maiori puritate, cum sit in eis maius periculum)
Notarij, vel scriptores simplices, & idiotae,
sine officiali, seu Iudice ordinario (in Curia cuius causae ipsae
tractátur, solo nunch cú Procuratore Fiscali dumtaxat) procedunt ad
inquisitiones accipiendas contra delatos de criminibus, & eorum
confessioes, ac testium depositiones seu examinationes, ex
quibus sequntur grauamina Iniustitiae, & damna irreparabilia R.
P. & singularibus eiusdem statuerunt; quod de coetero Notarij vel
Scribae curiarum, vel quorumcunque officialium ordinariorum
Insulae Maioric. sint idonei, discreti, & sufficientes, ad
tantum officium exercendum arbitrio cognitioni ac electioni,
Gubhrnatoris dicti Regni seu eius Locumteneut.
(Locumtenent : Lugarteniente) & eius Assessoris; Nec etiam
tales sic electi possint ad dictas inquisitiones, & praeserrim
testium examinationes vllatenus procedere nisi praesente illo iudice
ordinario ad quem cause ipsae pertinere dignoscentur seu eius
assessore; adijciendo quod Notarij, seu Scribae iam dicti debeant, &
teneantur in confessione delatorum, & examinationibus testium
etiam ex officio Iudicis, vel ad instantiam procuratoris
Fiscalis, vel partis, priuatis accipiendis, continuare ad
literam in vulgari Catalanorum, omnia, &
singula quae dicentur & deponeniur (deponentur ?)
tam per dictos, quam per testes ante dictos; siue faciant pro
dictis delatis, siue contra ipsos, sub poena falsarij, Notarij
seu Scribe. Et ex quo aliquis testium iurauerit, teneatur
depositionem ipsius in scriptis redigere, & continuare; nec eius
depositionem dimitat vel omittat scriberei vel continuare. sub dicta
poena. Et predicta (e con rabito) de personali receptione
inquisitionis facienda per Ordinarios, aut Assessores ipsorum, vel
Iureperitum loco ipsius datum, solum intelligantur in criminalibus
quorum punitio. ex iure communi vel municipali est poena mortis
vel mutilatio Membri. In alijs vero leuibus criminibus,
possint inquisitiones accipi per Notarios cum procuratore, vel
Aduocato

Fiscali vt est aliás
in Maioricis assuetum.

(***)

QVOD ASSESSORES,
TAXENT SCRIPTVRAS, ET

pedagia in
criminalibus ipsis Nott.

LIIII.

Item, quod Assessor
Iudicum ordinariorum, habeat taxare salaria dictorum Notariorum seu
scriptorun causarum Criminalium, que ipsis debentur, pro
pedagiis, & scripturis. Nec

sibi dictus
Notarius, seu Scriba possit, vel debeat ipsas scripturas taxare; sub
dicta poena.

QVOD ELIGANTVR
QVATVOR HEBDOMMADARII

probi homines; in
Curijs Baiuli, & Vicarij.

LV.

Item cum antiquitus
eligi consueuerint, & deputari quatuor Probi homines in Curiis
venerabilium Baiuli, & Vicarij Ciuitatis, ad videndum, &
diligenter inuestigandum, quae & quot, & quales causae, tam
Ciuiles, quám Criminales, tractabuntur in ilis, ad hoc ut eorum
solicitudine facilius & citius terminarentur, & cessaret
Iurgia, calumniae, & expensae, quae antéa fieri consueuerant, &
ab aliquibus citra temporibus negligéter, in damnum R. P. fuerit hoc
omissum, volentes, per dictam laudabilem & approbatam
consuetudinem, siue vsum

antiquum dicte
Vniuersitatis, & singularibus eiusdem valde proficuunm &
vtilem, & neccesarium confirmare, statuerunt, & ordinauerunt,
quod de cetero, qualibet septimana, quatuor notabiles,
& probi homines Ciuitatis eiusdem eligantur & deputentur per
Venerabiles Iuratos dicti Regni, qui Proceres existant continui per
totam illam septimanam, duo videlicet in Curia Vicarij
diligenter inuestigandó quae quót, & quales causae tam Ciuiles,
quam Criminales, & in quas, & cótra quas ducuntur, &
tractantur illas toto eorum posse vt breuius & citius fieri
poterit expediri, & determinare facientes. Etiam attentius
procurantes ne aliquis delatus de aliquo crimine, vel aliqua quauis
causa, captus seu detentus in carceribus per Procuratores
Fiscales, vel alios quoscunq; Officiales, seu priuatos, contra
Iustitiam, seu franchesias, priuilegia seu bonos
vsus Regni praedicti oprimatur, detineatur, calumnietur, seu
molestetur, causam illius, secundum merita, seu

demerita ipsius, per
Iustitiam laborantes facere expediti; & partes litigantes quantum
poterint, ad coneordiam deducétes. Et alia inde facientes, ut
cessent litigia, & dispendia damna, labores, & expensae:
discretioni dictorum procerum omnia relinquendo. Adijcientes quod
praedicti probi homines quatuor, per dictos honorabiles Iuratos
renouentur qualibet, septimana ut facilius tale onus inter omnes
Ciuitatenses portetur, & illa septimana qua vacabunt, praedicti,
non possint compelli per aliquem ex dictis officialibus, vt
interueniant tanquam proceres in aliquibus sententijs per dictos
officiales

coneordandis, &
vt praesens salubris Ordinatio diligentius valeat obseruari:
statuerunt, & ordinauerunt quód dicti quatuor homines probi, in
fine illius septimanae in qua ad premissa fuerint electi,
debeant, & teneantur denuntiare dictis Honorab. Iuratis, eosque
saltem verbo certificare vt alios quatuor Proceres pro illa septimana
sequenti eligant, ad praemissa continuanda, & tali hora quod
honorabiles Iurati possint commode ad dictam electionem faciendam
procedi, & electos, possint vocare, & citare, ad hoc ut
absque aliquo interuallo noui electi, possint ea omnia in Curijs
continuare. Adsint etiam praedicti quatuor homines personaliter in
carcere Regio, diebus Veneris, vel alijs dum
honorabilis Gubernator, vel eius locumtenens visitat ipsum
carcerem, ut de praedictis omnibus colloquiis habeant, & super
ipsis prouideatur; praesentibus alijs officialibus Regiis.

QVOD REGISTRA FIANT
IN QVALIBET CVRIA.

LVI.

Item statuerunt, &
ordinauerunt. quód omnes Notarij & Scribe dictarum curiarum, &
alii, quicunque eiusdem Ciuitatis, & Insulae Maioric. debeant, &
teneantur facere originalia singularia, omnium procesuum, de
vniuersis, & singulis causis, & questionibus summam centum
solidorum excedentibus quae in eisdem Curijs de coetero ducentur
seu movebuntur; cum coopertis pergameneis, in quibus
originalibus, scribant singulas comparitiones quas partes litigantes
facient,& nomina propria ipsorum litigantium comparentium, siue
fuerint principales, siue procuratores eorum, designando per

extensum largo modo,
in eisdem originalibus Chalendarium videlicet; annum, mensem,
diem & horam, quibus dictae cóparitiones fient. Si vero dicti
Notarij seu scriptores audeant

alicui dictarum
partium, deliberare, seu dare copiam actorum predictorum processuum,
aut restituere translatum parti in quo erant continuata, donec illa
sint ab integro cótinuata, & scripta sicut fient in antedictis
originalibus; itaque dum dicta acta fient scribatur in dictis
originalibus, & postea tradatur copia illorum dictis partibus
comprobata cum dictis originalibus. Poenam ineurrant viginti quinque
librarum Fisco Regio applicandarum, pro qualibet vice, qua per
dictos Notarios seu Scribas, aut quoslibet ipsorum contrarium fuerit
attentatum (no hay punto) Vel praesens statutum obseruari
praetermissum, & perditionis

salarij scripturarum
in originali (pone origiuali) non continuatarum. Et quod
partes litigantes, non teneantur soluere integras scripturas, donec
dicta originalia sint perfecta: Sed solum habeant, & teneantur
soluere duas partes illius que solui debent pro scripturis,
retenta tertia parte pro dictis originalibus satisfaciendis. Et quod
scriptores Curiarum, non possint vltra exigere, vel recipere, sub
poena quinquaginta solidorum pro qualibet vice,

qua fieri contingat
exigenda, & pro medietate Fisco, & pro alia medietate,
denuntiatori applicáda.

QVOD LITTERAE
EMANATAE AB ALIQVA

Curia, signentur
manu Assessoris: & quod illorum portitores sint sub certo numero.

LVII.

Item quod de
coetero, nulla littera procedat seu emanet a Curijs Gubernationis,
Baiuliae, & Vicariae Ciuitatis, & Vicariae forensis; donec
fuerit per Assessorem illius Curiae subsignata: Sine aliquo salario,
vel grauamine, sub poena viginti solidorum Fisco Regio applicandorum,
pro qualibet vicé qua fuerit contrauentum. Quae literae non
portentur nisi per certos portitores, qui sint descripti in certo
libro, in Curia Baiulie Maioric. & habeat antequam vtatur
officio portitoris, iurare in posse Venenab. Baiuli, debene, &
legaliter se habere in officio seu exercitio officij portitoris: Et
de faciendo relationes legales de portatione litterarum, processibus,
& responsionibus quae fient per eos, contra quos litterae
portabuntur, aut per Baiulos quibus diriguntur. Possint tamen etiam
portari litterae per virgarios, (oficiales que llevan
verga; verguers; el veguer o vaguer es el Vicario) capita
excubiarum, vel sagiones: cum praedicta etiam ad eorum
officium pertineant.

QVOD SI POST PRIMAM
ET SECVNDAM LITTERAS

non exequantur;
possit mitti commissarius expensis proprijs Baiuli forensis.

LVIII.

Item cum per Baiulos
Villarum, & Parroquiarum forensium fauore eorum distictualium
contra quos requiruntur & mandantur fieri executiones per
Gubernatorem dicti Regni seu eius locumtenenté, vel per
Baiulum aut Vicarium forensem ne dictae executiones ad effectum
deducantur; fiant sepissimé diuersa impedimenta; admittentes
friuolas appellationes, & diuersas alias contradictiones, quae in
finalibus redundant nedum in dispendium creditorum, & aliorum
dictas executiones requirentium. Immo etiam in damnum ipsorum
debitorum, ad obuiandum supradictis malitiis, & dispendijs:
statuerunt, & ordinauerunt, quod Baiuli dictarum Villarum, &
Parroquiarum forensium, teneantur & debeant literas executorias
manu dictorum Assessorum subsignatas exequi indilaté omni friuola
appellatione cessante cum ab executione, non appelletur. Et nisi
primas litteras executorias Baiuli forenses antedicti, debitae
executioni mandauerint quod facta veridica relatione, eisdem
Gubernatori, Baiulo, & Vicario, de negligentia ipsorum Baiulorum
forensium, vel liquidata contradictione, vel appellatione, in termino
sibi non parente fiat secunda littera. Et si ipse Baiulus forensis
(se lee fotensis) illam illico non fuerit executus, mittatur
aliquis commissarius per illum officialem cuius littera prima fuerat
concepta, pro facienda executione in bonis illius, contra quem fieri
requirebatur; Expensis vero Baiuli contemnentis & recusantis
dictam facere executionem. Et hoc nisi ex aliquibus iustis causis seu
legitimis rationibus allegatis, & adueratis coram dictis
Gubernatore Baiulo, & Vicario forensi per eum contra quem
dicta executio requirebatur apparuerit eidem Gubernatori Baiulo, &
Vicario forensi, dictos Baiulos forenses, seu illum cui
littera executoria dirigebatur; fuisse rationabiliter excusatum a
facienda executione in dicta prima littera requisita, vel sibi
mandata.

QVOD ADVOCATI, ET
PROCVRATORES IVRENT
obseruare franchesias, & statuta,
dicti Regni Maioricarum.

LIX.

Item, quod quilibet
Aduocatorum, & Procuratorum Ciuitatis, & Insulae Maioricarum,
ante quam dicto Vtatur officio, & etiam quolibet anno si
requirantur debeat, & teneatur Iurare, & iuramentum
praestare in posse dicti Vener. Vicarij; seruare franchesias
priuilegia, bonos vsus & Ordinationes Curiarum dicti Regni; &
contra illas, vel illa, scienter non iudicare, aduocare vel
procurare; facta eis fides primitus de dictis franchesiis,
priuilegijs, & Ordinationibus Curiarum. Et si praedicti Aduocati,
& Procuratores, recusauerint requisiti, & iusi praestare
dictum iuramentum per vnam diem naturalem ab hora dicte recusationis
computandam, ad dicta officia procurationis, & aduocationis, non
admittatur: nec illo vmquam vti possint; donec dictum praestiterint
Iuramentum; cum effectu. Et quod proceres, antequam iudicent, vel
consulant, si requirantur, habeant iurare de seruando franchesias,
priuilegia, & Ordinationes, dictarum Curiarum.

QVOD SENTENTIAE CONCORDENTER CVM

Processu Originali Curiarum.

LX.

Item quod nullus Iudicum ordinariorum, vel delegatorú audeat vel possit de coetero, super aliqua causa Ciuili, vel Criminali, ferre sententiam, nec aliquis Assessor consulere, nec interesse in cócordatione alicui⁹ sententiae; nisi cú Processu originali, vel registro perfecto, vel cóceruato. Et hoc sub poena centú solidorú fisco Regio applicandorú, & a quolibet cótrafacientiú, proqualibet vice exigendorum.

CXXXIV, reg 1900, fol 80, 15 agosto 1391

CXXXIV. 

Reg.n.1900, fól. 80. 15 ag. 1391.

Nos Johannes Dei gratia rex Aragonum etc. Bene agere credimus cum civitates villas et loca nostra insignia privilegiis et libertatibus comunimus. Volentes igitur vos dilectos et fideles nostros juratos et probos homines ac universitatem civitatis Cesarauguste que una est de principalioribus nostri dominii civitatibus et in qua velut primatum in regno Aragonum obtinente reges cuncti Aragonum coronacionis insignia reccipere assuescunt et debent specialibus favoribus et graciis confovere cum hoc gesta notabilia serviciaque grandia et memoria satis digna per vniversitatem predictam predecessoribus nostris Aragonum regibus felicis memorie et nobis retroactis temporibus laudabiliter prestita et que nobis prompto corde prestare non desinit exigant rationabiliter et requirant: tenore presentis privilegii cunctis temporibus duraturi ad suplicacionem humilem per vos dictos juratos et probos homines super hoc nobis factam per nos et omnes heredes et successores nostros concedimus vobis dictis juratis probis hominibus et universitati dicte civitatis habitatoribus et singularibus personis ejusdem quod de cetero cum contigerit per nos seu nostrum futurum primogenitum aut successores nostros vel eorum primogenitos alguazirios nostros et eorum gubernatorem seu ejus gerentem vices Aragonum aut quosvis alios officiales seu judices ordinarios vel delegatos quantacumque potestate sufultos in dicta civitate Cesarauguste vel ejus aldeis aut terminis capi aliquos cives vicinos seu habitatores dicte civitatis Cesarauguste aldearum et terminorum ipsius pro quibusvis criminibus excessibus seu delictis quantumcumque gravibus et enormibus aut pro quibusvis negociis civilibus vel criminalibus ex officio vel ad partis instanciam aut alias: tales cives vicini seu habitatores dicti civitatis aldearum et terminorum ipsius sic capti ilico omni obstaculo atque mora quiescentibus comentariensi carceris comunis dicte civitatis tradi et adduci habeant et detineri in comuni carcere dicte civitatis et non alibi ac per carcerarium ejusdem comunis carceris et non per quemvis alium in capite custodiri. Et ulterius vos dictos juratos probos homines et universitatem ampliori gratia prosequentes ut de carcerario seu custode dicti comunis carceris melius vos et dicta universitas confidere valeatis concedimus vobis dictis juratis vestrisque consiliariis quod incontinenti aut ut citius comode poteritis eligatis seu eligere aut nominare et nobis ubicumque fuerimus infra dictum regnum Aragonum et nobis abinde absentibus gubernatori ejusdem regni in scriptis presentare possitis quatuor personas quas ad hoc sufficientes et idoneas cognoveritis nosque seu dictus gubernator facta hujusmodi presentacione uni de illis quatuor personis cui maluerimus seu maluerit carcerariam predictam et ejus totale regimen ac custodiam cum solitis emolumentis et juribus committere habeamus aut habeat tenendam regendam et custodiendam ad vite sue cursum nisi interim ob causam justam seu legitimam amoveretur abinde: quodque vacante pro tempore dicta carceraria per mortem vel amocionem predicte persone cui modo predicto conmissa fuerit vos dicti jurati et consiliarii seu vestri successores in regimine dicte civitatis eligatis et nobis seu nostris successoribus si infra dictum regnum fuerimus aut fuerint sin autem dicto gubernatori Aragonum presentetis infra unum mensem ne dicta carceraria vacet diucius modo predicto quatuor personas quarum uni jamdictarum carcerariam nos aut dicti nostri successores seu gubernator Aragonum per modum eundem comittere habeamus: et sic deinde in futurum carceraria predicta et ejus regimen ac custodia cum vaccaverit conmitti habeant et non per alium quemvis modum: hoc adjecto quod ne dicta carceraria cum dicto modo vacaverit interim dum fient eleccio presentatio et commissio supradicte rectore seu custode careat çalmedina dicte civitatis et vos dicti jurati presentes et futuri possitis ejus regimen et custodiam alicui ydoneo committere qui carcerariam ipsam custodiat atque regat. Mandantes per eandem expresse et de certa sciencia gubernatori justicie Aragonum necnon alguaziriis et quibuscumque aliis officialibus judicibus et commisariis nostris presentibus et futuris ad quos spectet eorumque locatenentibus quatenus privilegium nostrum hujusmodi quod cunctis temporibus servare promittimus firmiter teneant et observent ac teneri et observari faciant et non contraveniant nec aliquem contravenire permittant aliqua ratione. Et pro firmiori et validiori premissorum observatione ordinamus quod dicti alguazirii nostri et successorum ac primogenitorum nostrorum et dicti gubernatoris Aragonum jurent et jurare habeant infra duos dies postquam presentato eis hujusmodi privilegio fuerint requisiti quod hujusmodi privilegium in quantum ad eos et eorum officium spectet omni fraude cessante ad litteram observabunt. In cujus rei testimonium hanc fieri et bulla nostra plumbea in pendente jussimus comuniri. Data Cesarauguste quinta decima die augusti anno a nativitate Domini millessimo trecentessimo nonagessimo primo (1391) regnique nostri quinto. - Signum + Johannis Dei gratia regis Aragonum etc. Rex Johannes. - Testes sunt Garsias archiepiscopus Cesarauguste Bartholomeus episcopus Elnensis Raymundus Alamanni de Cervilione Hugo de Angularia Ferdinandus Lupi de Luna milites. - Signum + mei Bonanati Egidii predicti domini regis scriptoris qui de ejus mandato hec scribi feci et clausi cum raso et correcto in lineis prima comunimus et penultima bulla nostra plumbea et in II assuescunt et debent. - Dominus rex mandavit michi Bonanato Egidii. - Habuit eam thesaurarius pro visa.

cxxxv-reg-1900-fol-206-27-febrero-1392

61-69

DE PROCLAMATE QVOD FIT TRIGINTA

dierum, ad
excludendum hypotesias actiones vt fiant securi Emptores.

LXI.

QVIA in Maior. vt
plurimum, negotia, quae ventilantur in Curijs, sunt ratione
obligationum, & hypotecharum bonorum, quae fuerunt in
contractibus dotium, aut venditionum censualium
(censals; censos),
vel alijs debitorijs, propter quae contingente alienatione alicuius
rei immobilis, vel censualis, quae fiat per Curiam, vel inter
priuatos etiam, post longa tempora apparentibus aliis censualerijs,
vel creditoribus priores, vel potiores obligationes habentibus: vel
hypotecas: Euocant ipsa bona alienata, vel quantitates a Curia
leuatas, ab ipsis possessoribus bona fide, vel quibus fuerit
adiudicata, quátitas praetij; propter quae lites inextricabiles, &
immortales insurgunt, & minor securitas possidentium inmobilia,
redditus, vel pecunias, qui aliquo modo, nec in via Iuris communis,
vel ordinationum Regiarum huc vsque in Maioric. super his editarum;
possunt dici, vel esse a littibus securi, nec molestijs. Ea propter;
pro tollendis dictis litibus, & securitate possessorum bonae
fidei: statuerunt, & ordinarunt pro necessitate euidenti eiusdem
Regni; quod cú aliqua possessio rustica, vel vrbana; aut censualis;
vel ancilla vendatur per Curiam; statim fiat proclama publicé
triginta dierum continuorú, infra quos triginta dies, semel
moneantur; quicunque intendentes habere ius dicti census, hypotecae
vineuli, vel obligationis cuiuslibet, super illa re, vel in ea, q
(con virgulilla) id habeant denuntiare in posse illius Curiae,
quae executionem ipsam faciet, sub cominatione, q alias quicunque id
denuntiauerit, infra hos 30. dies ab omni Iure & petitione, quam
alias in ipsa re haberet omnino sit exclusus: quae praeconizatio,
siué proclama, siué edictum: registretur in certo libro illius
curiae, & cóparentes, & denuntiantes sua credita, vel iura,
etiam infra dictum terminum ibi describantur; non comparenres,
auté, vel non denuntiantes infra terminú ipsius praeconizationis,
omnino sint ab omni Iure agendi exclusi; nisi essent mulieres
coniugatae: pupilli, demétes; vel absentes eo tempore ab
Insula Maioric. Opponentibus auté aut cóparentibus aliquibus,
examinentur ipsorú lura summarié: Et omissa omni figura Iudicij
diffiniátur, antequá fiat adiudicatio, vel distributio praetij rei
venditae: vt sic possessor, vel emptor, sit tutus, &
creditor infra tempus dictae praeconizationis
comparens, possit vendenda acceptare, offerendo prioribus
creditoribus sua credita. Si autem ipsae alienationes (sa
alienació) fuerint facte inter priuatos, de immobilibus, vel
censualibus, vel seruis: sit electio venditoris; cogere emptoré
deponere praetiú, in posse Curie, & facere fieri proclama seu
praeconizationé praedicta vt non recipiatur praetiú, donec lapsú
fuerit tép, nullo comparente vel comparente: & fuerit facta
declaratio super adiudicatione, & distributione ipsius praetij; &
dare cautionem fideiussoriam pro securitate euictionis de cuius
sufficientia: si dubitetur, habeat fieri declaratio per Iudicem
competentem. In hoc vero casu, vbi creditor infra tempus
praeconizationis comparet, possit rem per hypotechariam vendicare, &
non teneatur stare venditioni: ex quo infra dictum tempus eidem
praefixum contradixerit, vel se opposuerit: nisi de praetio ex quo
sibi sufficiat soluatur ipsi creditori.

QVOD ALODIARII,
SCRIBANT FIRMAS

eorum, Rerum alodij
venditarum, & non Not; contractuum

LXII.

Item, ad euitandum
fraudes, quae sepé fieri consueuerunt per aliquos Nottarios in
contractibus rerum feudalium seu emphytheoticarum, &
alodialium ponendo firmas, seu laudationes dominorum
directorum: ipsis tamen poenitus Insciis & ignaris: Statuerunt, &
ordinauerunt vt de coetero in quibuscunque contractibus, &
alienationibus talium rerum, de coetero fiendis quod ipsi domini
directi alodiarij proprijs manibus eorum si scribere sciant,
& valeant, seu per aliqué alium Nottarium, seu procuratorem
eorum, ad hoc speciale mandatum, habentes vbi ipsi alodiarij scribere
neciant, vel non possint adhibitis tamen saltim duobus testibus
fidedignis, & notas habeant dictas firmas, seu laudationes,
scribere cum Kalendario procuratorij, & nomine Notarij, in
cuius posse est firmatum, alias firmae seu laudationes ipsae, aliter
positae seu scriptae sint ipso iure nullae. Et contrarium facientes,
poenam quinquaginta librarum ineurrant: cuius medietas dicto Fisco, &
alia medietas directo domino, in cuius praeiuditium fieri
attentabitur, applicari habeat, & applicetur.

QVOD NVLLVS
OFFICIALIS IN DIE NON FERIATO

audeat interuenire
in exequijs seu nuptijs nisi coniunctorum vsque

ad tertium gradum,
vel propter alium officialem mortuum (entre estas dos palabras no
habia espacio), vel parentes, vxorem, vel filios eorum.

LXIII.

Item ad tollendum
turbationes, & dispendia litium, & causarum, quae sepe fieri
consueverunt, tam in iuditijs, quá in negotijs statum R. P.
coneernentibus, per vagas, & varias occupationes dictorum
officialium multoties in solemnitatibus nuptiarum, & exequijs
mortuorum quibus obstantibus, interim vacare nequeunt circa
expeditionem litiú causarum, & negotiorum praedictorum propter
quod leditur R. P. & damnificantur singuli. Statuerunt, &
ordinaverunt quód nullus officialis dicti Dni (n con virgulilla,
Domini) Regis, vel Iuratorú vel cuiuscúq; alterius officialis,
vel ministri domus iurariae, audeat, nec praesumat diebus non
feriatis, de die accedere, nec interesse, in aliqua solemnitate
nuptiarum, seu sponsalitiorum, seu missarú, & exequijs
mortuorum; exceptis tamen quod possint etiam diebus nó feriatis, in
solénitatib (otra vez pone el 9 superindice), & exequijs
supradictis, vbi eas fieri contingat pro aliquibus praelatis, vel
aliquibus de consanguinitate, vel parentela, corum (eorum)
vsq; ad 3. gradum inelusiué seu pro aliquo dictorú officialiú seu
ministrorum. dicti Domini (a partir de ahora no escribiré estas
abreviaciones tan molestas) Regis, seu domus iurariae aut
parentum filiorum, & vxorum, eorunde interesse,

& interuenire:
ad cuius ordinationis obseruantiá omnes, & singuli officiales
supradicti, astringantur medio iuramento per eos, & vtrunque
eorum praestando.

QVOD OFFICIALES
ORDINARII, PERSONALITER SINT

executionibus
Criminalibus nisi fuernit (fuerint) serui damnati.

LXIIII.

Item statuerunt, &
ordinauerunt pro reuerentia, & honore dicti Domini Regis, ut
executiones condemnatorum ad mortem vel ad mutilationem alicujus
membri, decentius, & honorificé fiant, quod de coetero Baiulus,
& Vicarius Ciuitatis, & Vicarius forensis, seu eorum loca
tenentes ille cuius sententia fuerit aliquis damnatus ad mortem,
seu membri mutilationem, debeat, & teneatur personaliter,
eques decenter, cum capitibus excubiarum, & sagionibus
assosciatus, accedere cum dicto condenato, ad faciendú executione de
illo, dum tamen talis condemnatus non sit neque fuit seruus.
Decernendo quod executiones quae fieri debent per Curiam
Gubernationis praedictae, idem Gubernator, vel eius locumtenens
possit illas facere, per aliquem alium, cui ipse hoc duxerit
committendum nisi facti atrocitas, vel personae aut temporum
calamitas aliud suaderet esse faciendum, ad cuius praesentis
Ordinationis obseruantiam, astringantur etiam dicti officiales, medio
iuramento per eos praestando.

QVOD NULLUS
OFFICIALIS, AVDEAT TENERE TAFVRARIAM:

immo puniantur
lusores, & sustinentes tafurariam.

LXV.

Item cum diversae
Ordinationes prohibentes ludos (juegos; joc, jocs; giocco),
& tafurarias (tafur, tafurs : tahur, tahures),
hactenus factae fuerint, cum diuersis poenis contra non seruantes
illas, adiectis, quae desidia negligentia, & quod peius est
auaritia nonnullorum officialium, in offensam Diuinae Magestatis,
ac damnum Reipublicae ac contemptum Regiae Iurisdictionis,
nihilominus tolleratae fuerint, & adhuc etiam tollerantur; saltem
oculte, sub pretextu alicuis commodi, seu praemij temporalis; cum
predicta ordinatione, supradicts poenas in eis adiectas,
commemorando: statuerunt, & ordinauerunt, vt in dicta Ciuitate,
Insula Maioricarum nulla tafuraria publicé, vel oculté, fiat
tolleretur, nequé sustineatur, per aliquem officialem dicti Domini
Regis: sub poena priuationis officij, & infamiae. Admonendo, &
exortando omnes dictos officiales, & singulos eorum pradictos; ad
quos praemissorum executio pertineat, quod ad extirpandas dictas
tafurarias, & puniendos dictos lusores, & tafurarias tenentes
iuxta formam, & continentiam dictarum Ordinationum, diligenter
(ut conuenit) eorum oficijs intendant si vltionem Diuinam, &
indignationem praefati Domini Regis & poenas antedictas cupiunt
evitare.

QVOD COMPOSITVS, VEL
REMISSVS DE ALIQVO CRIMINE
habeatur pro confesso; vt non exeat
carceres, donech sit satisfactum Iniuriato.

LXVI.

Item quod nullus
officialium praedictorum, audeat de cetero nec possit a carceribus,
seu fideiuissoribus, vel crimine delatum aliquem liberare etiam si
illum admisserit ad compositionem, pretextu dicti criminis, seu illi
fecerit remissionem, donec damna passis integriter fuerit
fatisfactum, a suo dicto malcfactore seu delato: subiungentes, quod
ille qui de quovis crimine fuerit condemnatus cum Curia transigerit,
vel compositionem fecerit aut remissionem de dicto Crimine petierit &
obtinuerit sub quouis colore, eoipso habeatur pro confesso, &
conicto, quoad interesse partis dánificatae, cui absque alio
processu teneatur damna, & expensas, secundum taxationes Iudicis,
cum coneilijs Assessoris sui, & procerum faciendarum, eidem damna
passo resarcire: ante quam a dictis carceribus seu fideiussoria
cautione, siquam forsan dederit, vel a crimine libetetur; nec possit
gaudere dicta remissione, vel compositione immo semper remaneat
obligatus ipse, & eius fideiussor, donec ipsa damna passus,
fuerit satisfactus; a qua taxatione damnorum, & expensarum non
liceat aliquo modo appellare. Nisi ab excessiuo, & tunch semel
tantum; sed in continenti fiat completa executio in bonis dicti
delati, vel malefactoris, vel eius fideiussoris. Et si non habeat in
aere luat in corpore. Et si ipse officialis ipsum delatum liberauerit
a Carcere, aliqua causa praedictarum absque idonea cautione pro his
praestita; teneatur ipse officialis, etiam, & eius fideiusores,
damna passo ad resarciendum illud.

ad quod teneretur
delatus, tamquam litem suam faciens.
(*+*)

QUOD NOTARII
NON RECIPIANT DONATIONES, VEL
procurationes alicuius, nisi plenam
habuerint cognitionem illorum atque testium adhibendorum

LXVII.

Item pro cessandis,
& tollendis fraudibus malorum hominum; statuerunt, &
ordinauerunt: quod nullus Notarius Ciuitatis & Insulae Maioric.
audeat, ncc de coetero praesumat

aliquam donationem
causa mortis, vel inter viuos, de quibuscunque bonis, seu rebus nec
vllum procuratorium facere vel recipere per se, vel per interpositam
personam: nisi

Notarius ipse, vel
testes in talibus donationibus, & procuratorijs adhibendi, qui
omnino noti sint: euidenter, ipsi Notario (es notari), plenam
habeant notitiam, de personis valentibus dictas donationes, vel
procuratoria facere. Et si contrarium fecerit (y si faiguere lo
contari), contractus ipso iure sit nullus. Et Notarius ipse,
incidat in poenam viginti quinque librarum; vltra poenam praedictam,
de bonis suis omnia damna resarsire ei, vel eis, in quorum
preiuditium, talia fuerint facta, teneatur. Et hoc idem intelligatur
ordinatum in confectionibus Testamentorum, & Codicillorum,
& quod dictus Notarius in clausura

Testamenti, faciat
mentionem quod ipse, vel testes, habeant de dictis contrahentibus
notitiam.

QVOD NOTARII,
CONTINVENT IN CONTRACTIBVS

vel instrumentis,
locum firmae, & vnde est Notarius, si de Ciuitate, vel cuius loci
forensis partis fuerit.

LXVIII.

Item, statuerunt, &
ordinauerunt; cum facultate; decreto & authoritate, tam
Gubernatoris quam Vicarij Ciuitatis; quod quilibet Notarius
Ciuitatis, & Insulae praedictae debeat,

& teneatur in
omnibus instrumentis, contractibus, & testamétis ponere locú
vbi Testamenta vel contractus de coetero fiét; Videlicet, vt
Nottarius continuet in principio, vel in sine cuiuscunque Testamenti,
vel contractus: actum est hoc (se convierte en ho es)
in Ciuitate; & si fiat extra Ciuitatem: actum est hoc in tali
loco, Villa, vel Parrochia seu Alcharea
(alqueria) Insulae, vel Dioecesis Maior. cum talia non
debeant ommitti. Quemadmodum hucusque
per Notarios, praesertim extra Ciuitatem degentes fuerit abusiué
ommissum, & in clausura ipsorum testamentorum, & quorumlibet
contractuum & instrumentorum, habeat designare locum siue
habitationem vbi est domiciliatus. Contrafaciens pro qualibet vice,
incurrat poenam ipso facto viginti quinq; librarum, hoc, quod Notarij
degentes in Ciuitate faciat clausuram hoc modo. Sig.+.num talis
Notarij publici, vel authoritate Regia Ciuis Maioric. Et
Notarij degentes extra Ciuitatem, ponant in eorum clausuris,
Sig.+.num talis Notarij Maioric. vel authoritate Regia, degétis in
tali Parrochia, loco, vel Villa.

QVOD REPARATIO
INSTRVMENTORVM NON FIAT

nisi citatis his
quorum interest si apparent qui sint vel cum proclamate.

LXIX.

Item cum post
diluvium aquarum, quod contingit in Ciuitate Maioric. anno a
Natiuitate Domini Millesimo Quadringentesimo (aqui hay un borrado,
espacio grande, no se ve el año exacto. Este libro se acabó en
1413, por lo que tiene que ser entre 1401 y la fecha actual) in
quo plures Notarij. & notulae, libri manualia, & aliae
diuersae scripturae, instrumenta, & testamenta perierunt
(perecieron, murieron, desaparecieron) quae vllatenus
reparari non possunt: sub huiusmodi colore. & obtentu petuntur
reparari aliqua instruméta diuersorú contractuum, & Testamenta,
& Codicili, & alij cótractus, qui nunquam (nuncha, nunca)
fuerunt in rerum natura nec recepti fuerunt in veritate, adhibendo
falsos testes & falsas probationes propter quod iam falsomodo
fuerunt reprata talia instrumenta (tales instrumentos, es el
nombre de un tipo de documento). Statuerunt & ordinauerunt,
quod abinde antequam procedatur post oblatam supplicationem in causa,
in continenti

fiat per Praeconem
publicum praeconizatio per loca solita Civitatis intimando
omnibus supplicationem oblatam cui se opponant infra decem dies si
ipsorum putauerint interesse. Quibus lapsis procedatur in causa. Hoc
addito quod si secundú materiam suplicationis, aparuerit interesse
alicujus, arbitrio ipsius Iudicis, ille singulariter citetur, &
vocetur in dicta causa, & procedatur ipso ut decet.