Reg. N° 1899, fol. 141. 24
feb. 1391.
Nos Johannes etc. Visa carta pro parte venerabilis et religiosi abbatis monasterii sancti Victoriani nobis reverenter oblata cujus tenor sequitur siib his verbis.
- Ad honorem summi et eterni regis Patris et Filii et Spiritus sancti hoc est privilegium quod ego Sanccius Ranimiri regis filius non meis meritis sed sola Dei omnipotentis miseracione Aragonensium seu Pampilonensium rex facio ad monasterium sancti Victoriani Asaniensis et domino Grimaldo abbati ejusque successoribus et cunctis monachis in eodem loco Deo famulantibus presentibus et futuris imperpetuum. Digne laudis et memorie Sanccius rex avus meus redemptoris nostri opitulante clemencia superatis et expulsis paganorum gentibus a quibusdam regni sui partibus divini amoris zelo accensus cujus auxilio triumphans ex hostibus victor existere potuisset regnum suum ab omni labe et spurcicia nefande gentis prorsus stabilivit emmendare monasteria et ecclesias quondam a prefatis gentibus dirutas et devastatas renovare gregemque suorum Dei et beatissimi patris Benedicti normam per monasteria ordinare. Inter cetera ergo bona opera que fecit consilio multorum religiosorum atque catholicorum virorum omniumque procerum suorum ut dominus de inimicis suis semper victoriam sibi tribueret regnumque suum imperpetuum sibi et filiis suis confirmaret antiquissimum atque venerabilissimum valdeque religiosissimum beatissimi Victoriani Asaniensis cenobium quod olim crescente nequicia barbarorum subversum atque destructum fuerat partim restauravit et ab oppressione vel a dominacione tam secularium quam ecclesiasticarum sicut ab inicio ex quo edifficatum fuerat per scripta antiquorum patrum dedicerat liberum atque inmunem esse statuit: post mortem vero illius pater meus Ranimirus rex non solum jamdictum cenobium restauravit sed etiam ex bonis suis dum vixit locupletavit et ei libertates antiquas confirmavit michique illud comendavit et dona que possem ibi donare injunxit. Ego vero non immemor preceptorum ejus Deo auxiliante totis viribus implere curavi: insuper ab apostolica sede corroborare feci: jam octavo regni mei anno era MCIX discurrente tercio X° kalendas aprilis curiam cum viris catholicis quampluribus et cum obtimatibus meis apud Jacam tenui: contingit autem ex improviso et hoc divina credo factum industria Hugonem scilicet Quandidum cardinalem presbiterum huic interesse curie quem tamdiu multumque de utilitate et doctrina simul et libertate predicti monasteri eflagitassem dompnum Aquilinum abbatem sancti Johannis de Pina et Grimaldum abbatem monasterii sancti Victoriani Assaniensis cum prefato cardinali ad sedem apostolicam destinavi ad beatissimum Alexandrum papam secundum obnixe deprecans paternitatem illius ut predictum locum sub tutela et proteccione beatorum Petri et Pauli apostolorum susciperet privilegium et libertates tales ei conferre dignaretur quatenus a rapacitate malorum hominum vel invasione episcoporum necnon a prejudicio vel archiepiscoporum vel a dominacione injusta succedencium regum locum idem et res sue tueri et deffendi possent et ut abbates et monachi ejusdem cenobii libere ipsi et sui ad sedem apostolicam in omnibus justiciis ecclesiasticis vel secularibus necnon et in ordinacionibus abbatum vel monacorum possent se reclamare: qui beatissimus pater papa Alexander audita mee humilitatis peticione scio non meis meritis sed gratia sancti Spiritus commotus monasterium jamdictum et res suas in apostolica suscepit deffensione datoque libertatis privilegio apostolico patrocinio munivit. Nunc igitur ego humillimus sorvorum Dei servus Sanccius rex monasterium sancti Victoriani Asaniensis tantis auctoritatibus munitum regiis atque apostolicis decoratum privilegiis hac mea presente auctoritate corroboro abbati Grimaldo et monachis sub eo vel sub successoribus ejus Deo militantibus presentibus ac futuris talia precepta et privilegia et decreta et libertates qualia habet Cluniacense monasterium et beati Poncii cenobium de quorum sanctissimo fonte ordo beati Benedicti in his partibus emanavit. Confirmo etiam privilegia predecessorum meorum regum et romanorum pontifficum: confirmo ei eciam monasteria et ecclesias parrochianas necnon et illas que non sunt parrochianas et cellas et villas et aquas et cursus aquarum et molendina et silvas et omnia alodia magna vel parva quanta vel qualiacumque predictum monasterium vel abbates vel monachi ab antiquis regibus seu a modernis vel ab episcopis vel a militibus vel a rusticis vel a quibuscumque personis dono comparacione vel camio adquisierunt vel habere videtur vel visum est vel videbitur habere nisi ea que abbas vel monachi ejusdem loci juste aut legitime dimiserunt vel camiarunt regio jussu et omnes decimas a lodiorum suorum eorum quidem que usque in hodiernam diem qualicumque modo adquisierunt vel amodo poterunt adipici eorum quidem ad quorum sustentacionem et gubernacionem concessa sunt usibus pro futura. Injungo quoque filiis ac nepotibus meis et propinquis hominibus fidelibus regibus michi succedentibus ut hec nostra decreta intemerata studeant conservare et propriis bonis locum hunc venerandum et servos Dei in eo habitantes ac Deo famulantes ita futuros sicut presentes sustentare non differant quatenus pro conservacione nostrorum decretorum et pro erogacione suorum bonorum a Jesu-Christo eterno retributore et sanctissimo mundi Redemptore ob cujus honorem hec omnia toto mentis affectu decrevimus intercedente beatissimo Victoriano ac confessore et omnibus sanctis suorum mereantur delictorum veniam percipere. Si vero aliqui eorum maligno spiritu superbie inflati et privilegia apostolica et regalia decreta ausu temerario disrumpere voluerint et locum predictum et res sibi pertinentes monachosque ibi Deo famulantes inquietare presumserint ira et malediccio Dei super eos decendat et cum Datan et Abiron et Juda Domini traditore in inferno inferiori ardeant et quingentas auri libras fisco regis persolvere cogantur. Conservantibus autem pax et benediccio trlbuatur a Deo patre omnipotente et filio ejus Jesu-Christo et Spiritu sancto. Amen. Ut autem hoc meum privilegium per cuncta secula firmum et ratum habeatur manu propria firmo et roboro. - Sig+num regis Sanccii Renimiri regis filius. - Signum Ildefonsi regis Aragonis. - Facta carta era MaCaXIIIIaXIII kalendas aprilis anno ab incarnatione Domini M°LXX°VI indiccione nona regnante me rege Sanccio in Pampilona et in Aragone in Suprab et in Rippacorça Aldefonso rege in Tolleto et in Castella et in Galecia Grimaldo abbate in Asaniense cenobio Garsia episcopo in Jacha. Post restauracionem vero Toletane ecclesie Bernardo archiepiscopo primo. S. Fertuny Sanç in Huarte. S. Lop Garces in Uno Castello et in Arosta. S. Ramon Galindo in Estada. S. Petri Sauces in Voltania (Boltaña) et in Marcorllo. S. Açenar Exemeneç in Galipiens. S. Sanccio Fredeando in Ateres. S. Galin Sanç in Sos et in Arcedas. S. Enech Sanç in Montecluso (Monclús, Montclús). S. Exemen Garçets in Boyl (vall de Boí ?).
S. Furtuny Sanç in Boyl et in Eliso. - Ego Eximinus presbiter Sanccionis regis ejus jussu scripsi hanc cartam et hoc Signum + feci. - Eadem et omnia et singula in ea contenta et omnia etiam alia privilegia et donaciones per predecessores nostros dicto monasterio facta et concessa et etiam factas et concessas ob devocionem sinceram et zelum fervidum quem habemus ad ordinem supradictum volentes dictorum predecessorum nostrorum bona opera imitari ut per accionem bonorum operum veram nobisque necessariam donancium donatori in die judicii valeamus de talento nobis tradito reddere racionem ad humilem supplicacionem dicti abbatis propterea nobis factam tenore carte hujusmodi quam robur irrefragabilis firmitatis volumus omnino habere de nostri certa scientia laudamus approbamus et nostro confirmacionis presidio roboramus prout hactenus melius ipse abbas et sui predecessores in dicto monasterio usi fuerunt. Mandantes per hanc eandem inclito infanti Martino fratri carissimo et in omnibus regnis et terris nostris generali gubernatori nostro gubernatori justicie Aragonis ceterisque universis et singulis officialibus nostris presentibus et qui pro tempore fuerint et dictorum officialium locatenentibus ad quem seu quos pertineat et spectet quatenus preinsertam cartam et omnia et singula in ea contenta et omnia alia eciam privilegia et donaciones per predecessores nostros dicto monasterio indulta et hanc nostram confirmacionem prout superius continetur firmam habeant teneant et observent tenerique et observari inviolabiliter faciant juxta earum series pleniores et non contraveniant nec aliquem contravenire sinant aliqua racione. In cujus rei testimonium presentem fieri jussimus nostre magestatis nostro sigillo in pendenti munitam. Data Cesarauguste XXIIII die februarii anno a nativitate Domini MCCCLXXXX primo regnique nostri quinto. - Sig+num Johannis Dei gratia regis Aragonis et cetera. Rex Johannes. - Testes sunt Garsias Cesaraugustanus archiepiscopus Petrus Insule et Caneti Raimundus de Roda vicecomes Raimundus Alamanni de Cervilione et Eymericus de Scintillis milites. - Sig+num Bernardi de Jonquerio secretarii dicti domini regis qui de ipsius mandato hec scribi fecit. Constat autem de rasis et emendatis in lineis prima spiritus in secunda nien in IlIIa quondam et in eadem quod per certum in quinta Asaniensis et in eadem ante VII con in VIII im et in eadem credo factum industria Hugonem scilicet Quandidum in eadem cum et ibidem quod de utilitate in XIX regni Aragonis in XX nate me in XXII predece in XXIII predece et in eadem Tenore carte in XXIIII hujusmodi quam robur irrefragabilis firmitatis volumus omnino habere de nostri certa scientia et in eadem melius in XXVa sive privilegium et in XXVIIa nostre magestatis sigillo in pendenti et clausit. - Dominus rex presente thesaurario mandavit mihi Bernardo de Jonquerio. - Vidit eam thesaurarius domini regis. - Idem.
cxxvi-reg-1901-fol-68-9-abril-1391
Nos Johannes etc. Visa carta pro parte venerabilis et religiosi abbatis monasterii sancti Victoriani nobis reverenter oblata cujus tenor sequitur siib his verbis.
- Ad honorem summi et eterni regis Patris et Filii et Spiritus sancti hoc est privilegium quod ego Sanccius Ranimiri regis filius non meis meritis sed sola Dei omnipotentis miseracione Aragonensium seu Pampilonensium rex facio ad monasterium sancti Victoriani Asaniensis et domino Grimaldo abbati ejusque successoribus et cunctis monachis in eodem loco Deo famulantibus presentibus et futuris imperpetuum. Digne laudis et memorie Sanccius rex avus meus redemptoris nostri opitulante clemencia superatis et expulsis paganorum gentibus a quibusdam regni sui partibus divini amoris zelo accensus cujus auxilio triumphans ex hostibus victor existere potuisset regnum suum ab omni labe et spurcicia nefande gentis prorsus stabilivit emmendare monasteria et ecclesias quondam a prefatis gentibus dirutas et devastatas renovare gregemque suorum Dei et beatissimi patris Benedicti normam per monasteria ordinare. Inter cetera ergo bona opera que fecit consilio multorum religiosorum atque catholicorum virorum omniumque procerum suorum ut dominus de inimicis suis semper victoriam sibi tribueret regnumque suum imperpetuum sibi et filiis suis confirmaret antiquissimum atque venerabilissimum valdeque religiosissimum beatissimi Victoriani Asaniensis cenobium quod olim crescente nequicia barbarorum subversum atque destructum fuerat partim restauravit et ab oppressione vel a dominacione tam secularium quam ecclesiasticarum sicut ab inicio ex quo edifficatum fuerat per scripta antiquorum patrum dedicerat liberum atque inmunem esse statuit: post mortem vero illius pater meus Ranimirus rex non solum jamdictum cenobium restauravit sed etiam ex bonis suis dum vixit locupletavit et ei libertates antiquas confirmavit michique illud comendavit et dona que possem ibi donare injunxit. Ego vero non immemor preceptorum ejus Deo auxiliante totis viribus implere curavi: insuper ab apostolica sede corroborare feci: jam octavo regni mei anno era MCIX discurrente tercio X° kalendas aprilis curiam cum viris catholicis quampluribus et cum obtimatibus meis apud Jacam tenui: contingit autem ex improviso et hoc divina credo factum industria Hugonem scilicet Quandidum cardinalem presbiterum huic interesse curie quem tamdiu multumque de utilitate et doctrina simul et libertate predicti monasteri eflagitassem dompnum Aquilinum abbatem sancti Johannis de Pina et Grimaldum abbatem monasterii sancti Victoriani Assaniensis cum prefato cardinali ad sedem apostolicam destinavi ad beatissimum Alexandrum papam secundum obnixe deprecans paternitatem illius ut predictum locum sub tutela et proteccione beatorum Petri et Pauli apostolorum susciperet privilegium et libertates tales ei conferre dignaretur quatenus a rapacitate malorum hominum vel invasione episcoporum necnon a prejudicio vel archiepiscoporum vel a dominacione injusta succedencium regum locum idem et res sue tueri et deffendi possent et ut abbates et monachi ejusdem cenobii libere ipsi et sui ad sedem apostolicam in omnibus justiciis ecclesiasticis vel secularibus necnon et in ordinacionibus abbatum vel monacorum possent se reclamare: qui beatissimus pater papa Alexander audita mee humilitatis peticione scio non meis meritis sed gratia sancti Spiritus commotus monasterium jamdictum et res suas in apostolica suscepit deffensione datoque libertatis privilegio apostolico patrocinio munivit. Nunc igitur ego humillimus sorvorum Dei servus Sanccius rex monasterium sancti Victoriani Asaniensis tantis auctoritatibus munitum regiis atque apostolicis decoratum privilegiis hac mea presente auctoritate corroboro abbati Grimaldo et monachis sub eo vel sub successoribus ejus Deo militantibus presentibus ac futuris talia precepta et privilegia et decreta et libertates qualia habet Cluniacense monasterium et beati Poncii cenobium de quorum sanctissimo fonte ordo beati Benedicti in his partibus emanavit. Confirmo etiam privilegia predecessorum meorum regum et romanorum pontifficum: confirmo ei eciam monasteria et ecclesias parrochianas necnon et illas que non sunt parrochianas et cellas et villas et aquas et cursus aquarum et molendina et silvas et omnia alodia magna vel parva quanta vel qualiacumque predictum monasterium vel abbates vel monachi ab antiquis regibus seu a modernis vel ab episcopis vel a militibus vel a rusticis vel a quibuscumque personis dono comparacione vel camio adquisierunt vel habere videtur vel visum est vel videbitur habere nisi ea que abbas vel monachi ejusdem loci juste aut legitime dimiserunt vel camiarunt regio jussu et omnes decimas a lodiorum suorum eorum quidem que usque in hodiernam diem qualicumque modo adquisierunt vel amodo poterunt adipici eorum quidem ad quorum sustentacionem et gubernacionem concessa sunt usibus pro futura. Injungo quoque filiis ac nepotibus meis et propinquis hominibus fidelibus regibus michi succedentibus ut hec nostra decreta intemerata studeant conservare et propriis bonis locum hunc venerandum et servos Dei in eo habitantes ac Deo famulantes ita futuros sicut presentes sustentare non differant quatenus pro conservacione nostrorum decretorum et pro erogacione suorum bonorum a Jesu-Christo eterno retributore et sanctissimo mundi Redemptore ob cujus honorem hec omnia toto mentis affectu decrevimus intercedente beatissimo Victoriano ac confessore et omnibus sanctis suorum mereantur delictorum veniam percipere. Si vero aliqui eorum maligno spiritu superbie inflati et privilegia apostolica et regalia decreta ausu temerario disrumpere voluerint et locum predictum et res sibi pertinentes monachosque ibi Deo famulantes inquietare presumserint ira et malediccio Dei super eos decendat et cum Datan et Abiron et Juda Domini traditore in inferno inferiori ardeant et quingentas auri libras fisco regis persolvere cogantur. Conservantibus autem pax et benediccio trlbuatur a Deo patre omnipotente et filio ejus Jesu-Christo et Spiritu sancto. Amen. Ut autem hoc meum privilegium per cuncta secula firmum et ratum habeatur manu propria firmo et roboro. - Sig+num regis Sanccii Renimiri regis filius. - Signum Ildefonsi regis Aragonis. - Facta carta era MaCaXIIIIaXIII kalendas aprilis anno ab incarnatione Domini M°LXX°VI indiccione nona regnante me rege Sanccio in Pampilona et in Aragone in Suprab et in Rippacorça Aldefonso rege in Tolleto et in Castella et in Galecia Grimaldo abbate in Asaniense cenobio Garsia episcopo in Jacha. Post restauracionem vero Toletane ecclesie Bernardo archiepiscopo primo. S. Fertuny Sanç in Huarte. S. Lop Garces in Uno Castello et in Arosta. S. Ramon Galindo in Estada. S. Petri Sauces in Voltania (Boltaña) et in Marcorllo. S. Açenar Exemeneç in Galipiens. S. Sanccio Fredeando in Ateres. S. Galin Sanç in Sos et in Arcedas. S. Enech Sanç in Montecluso (Monclús, Montclús). S. Exemen Garçets in Boyl (vall de Boí ?).
S. Furtuny Sanç in Boyl et in Eliso. - Ego Eximinus presbiter Sanccionis regis ejus jussu scripsi hanc cartam et hoc Signum + feci. - Eadem et omnia et singula in ea contenta et omnia etiam alia privilegia et donaciones per predecessores nostros dicto monasterio facta et concessa et etiam factas et concessas ob devocionem sinceram et zelum fervidum quem habemus ad ordinem supradictum volentes dictorum predecessorum nostrorum bona opera imitari ut per accionem bonorum operum veram nobisque necessariam donancium donatori in die judicii valeamus de talento nobis tradito reddere racionem ad humilem supplicacionem dicti abbatis propterea nobis factam tenore carte hujusmodi quam robur irrefragabilis firmitatis volumus omnino habere de nostri certa scientia laudamus approbamus et nostro confirmacionis presidio roboramus prout hactenus melius ipse abbas et sui predecessores in dicto monasterio usi fuerunt. Mandantes per hanc eandem inclito infanti Martino fratri carissimo et in omnibus regnis et terris nostris generali gubernatori nostro gubernatori justicie Aragonis ceterisque universis et singulis officialibus nostris presentibus et qui pro tempore fuerint et dictorum officialium locatenentibus ad quem seu quos pertineat et spectet quatenus preinsertam cartam et omnia et singula in ea contenta et omnia alia eciam privilegia et donaciones per predecessores nostros dicto monasterio indulta et hanc nostram confirmacionem prout superius continetur firmam habeant teneant et observent tenerique et observari inviolabiliter faciant juxta earum series pleniores et non contraveniant nec aliquem contravenire sinant aliqua racione. In cujus rei testimonium presentem fieri jussimus nostre magestatis nostro sigillo in pendenti munitam. Data Cesarauguste XXIIII die februarii anno a nativitate Domini MCCCLXXXX primo regnique nostri quinto. - Sig+num Johannis Dei gratia regis Aragonis et cetera. Rex Johannes. - Testes sunt Garsias Cesaraugustanus archiepiscopus Petrus Insule et Caneti Raimundus de Roda vicecomes Raimundus Alamanni de Cervilione et Eymericus de Scintillis milites. - Sig+num Bernardi de Jonquerio secretarii dicti domini regis qui de ipsius mandato hec scribi fecit. Constat autem de rasis et emendatis in lineis prima spiritus in secunda nien in IlIIa quondam et in eadem quod per certum in quinta Asaniensis et in eadem ante VII con in VIII im et in eadem credo factum industria Hugonem scilicet Quandidum in eadem cum et ibidem quod de utilitate in XIX regni Aragonis in XX nate me in XXII predece in XXIII predece et in eadem Tenore carte in XXIIII hujusmodi quam robur irrefragabilis firmitatis volumus omnino habere de nostri certa scientia et in eadem melius in XXVa sive privilegium et in XXVIIa nostre magestatis sigillo in pendenti et clausit. - Dominus rex presente thesaurario mandavit mihi Bernardo de Jonquerio. - Vidit eam thesaurarius domini regis. - Idem.